Vatican Manuscripts Added Week 30 of 2019

Several of the 61 manuscripts that were digitized this week are catalogues of epigraphic inscriptions found within the borders of the Roman world. One of those is Vat.lat.5238, a northern-Italian collection owned, but not written, by ldo Manuzio il Giovane. Here the full monuments, not only the inscriptions, are drawn with a careful hand (see f.6v to the right), contrasting with Vat.lat.5239(not yet digitized), which, in Aldo's hand, is nearly illegible. For more on Aldo, see Koortbojian , Michael. "A Little-Known Manuscript, an Unpublished Letter to Aldo Manuzio il Giovane, and a Long-Forgotten Humanist-Antiquarian: Antonio Casario". Memoirs of the American Academy in Rome Vol. 46 (2001), pp. 133-152

If, however, color is more your thing, there are 2 illuminated Humanist MS that were also digitized. Vat.lat.5206 is an incomplete copy of Boccaccio's Comedia delle ninfe fiorentine copied by Michele Salvatico. Even with only one initial completed, f.36v, there is plenty to see. Also added is a collection of works by Cicero, starting with his Epistolae ad Bruttum, Vat.lat.5208, written in 1463 (April or earlier), by Bartolomeo Sanvito. To see some of the decoration with Putti and skulls in a fine Alla Antiqua style, see closeup of f.1r below.

vat.lat.5208_f1r_closeup.jpg
Chig.A.VII.218, Peter Damian Letters (11th C)
Incipit: Petri Damiani Humilis monachi: De parentele gradibus disputatio. Reue rentissi mis in xpo uiris Ioh[ann]i

From the library at Pomposa. Recorded in the inventory from 11th-15th C


Ferr.517, (19th C)

Assorted documents relating to Napoleonic Italy


Incipit: Clemens Papa Septimus. Christi Nomine inuocato in Ahrono iustitie

Ross.234, Pontificale
Incipit: Incipit ordinarius ep[iscopa]l s[e]c[un]d[u]m

Vat.gr.1667 (Upgraded to HQ), Hagiographica > Menologium (901 - 1000 )

Vat.lat.2430, Averroes
Incipit: Auerrois Opus Medicum, cui Titul Colliget Livri VII. f.1 - Quando ve[n]tilata fuit supe[r] me voluntas p[er]

Vat.lat.2552, Nicholaus de Tudeschis Lectura in Decretales (1429)
Incipit: Quotiens et aug[]. dic[it] q[ua]les e[ss]e [et] q[ua]li[tur] iu[r]are

See Initia Operum Iuris Canonici Medii aevi Continuation of Vatl.lat.2551


Vat.lat.2593 (Upgraded to HQ), Cinus de Pistorio Lectura in Codicum (14th C)
Incipit: De su[m]ma t[ri]nitate et fide catholica. rib[ri]ca. Quia O[mn]ia noua

See Biblioteca apostolica vaticana. A Catalogue of Canon and Roman Law Manuscripts in the Vatican Library. Studi e Testi (Biblioteca Apostolica Vaticana) 322. Città del Vaticano: Biblioteca apostolica vaticana, 1986. Vol II, pp. 154-5


Vat.lat.2599, Dominicus de Sancto Geminiano Commentaria in Distinctiones Decreti (15th C, middle)
Incipit: Bartboli Lectura super 2[em] parte Infortiari. Per omnia dicit tex

Written by Machros Cassel


Vat.lat.2616, Several Legal Works (15th C, start)
Incipit: Matthei de Carsedonis. Contrarie Limitationes, et Aoritiones Baldi ad sentintias Bartholi

German scribal colophon on f.111v


Vat.lat.2893, Cicero, Quintus Curtinus Rufus Several Works (15th C)
Incipit: Alethes rex corinthy cuncio S.D.P. [Mu]ltas laudes nobis milites n[ost]ri qui

1v-2v, 79r: Curtius Rufus, Quintus, sec. I. Opere spurie e dubbie Epistolarum II 3r-31v: Cicero, Marcus Tullius, 106-43 a.C. De amicitia. 31v-56v: Cicero, Marcus Tullius, 106-43 a.C. Cato Maior de senectute. 56v-71r: Cicero, Marcus Tullius, 106-43 a.C. Paradoxa stoicorum 71r-78v: Cicero, Marcus Tullius, 106-43 a.C. Somnium Scipionis.


Vat.lat.4759, Breviary (1451-1475)
Incipit: Januari[us] h[abea]t dies .xxxi. luna xxx. Circu[n]cisio d[omi]ni et s[an]c[t]e martine

From Liguria as per Iter Liturgicum Italicum


Vat.lat.4896, (17th C (second part))
Incipit: Concilium Aquisgram Celebratum circa annu[m] d[omi]ni DCCCXVI. Tempore Ludo uici Imperatoris Primi Se

First part - acts of the Council of Aachen, held in 816 under Louis the Pious


Vat.lat.4920, Peter Damian Letters
Incipit: Leo ep[is]c[opus] seruus seruoru[m].

Beneventan fragment in binding. See f.1r (front flyleaf) and f.1v (rear flyleaf)


Incipit: Incip[it] canones serdicensis numero .XXI. de epis[copus] etiam laicam

Incipit: Ad sit principio u[ir]go maria meo. Eubria seq[ue]ntis op[er]is. Quid dicit[ur] d[eu]s et quid sit

Vat.lat.5073, Gregory Corrari Letters
Incipit: Epistola Gregorii Corrari Veneti Romanae ec-clesie protonotaruu ad ceciliam verginem

Vat.lat.5074, Pietro Mainardi De reiplici imperio (Post 1516)

Perhaps written by Pietro Mainardi. The work was dedicated to Emperor Maximilian I in 1516. see Studies in Renaissance Thought and Letters, vol. IV, p. 224


Vat.lat.5124, Peter Paul Vergerius De Ingeniis Moribus et liberalibus Studiis
Incipit: Franciscus senior auus tuus euius ut extant plurime res geste

Incipit: Sebastianus saluinus Raphaeli rhiario Cardinali Sancti georgii suppliciter se commendat


Vat.lat.5153, (September 17, 1510)
Incipit: Liber chredendo ussir for di catena me son auolio in ana magor nama

Incipit: Georgii Carreti. Judicio quidem meo sacro choro

Vat.lat.5163, Petrarch Seven Penetential Psalms
Incipit: Excellentissimi Doctoris ac Celeberrimi poete D[]nini Francisci petrarce Septem psalmi pe-netentiales.

Incipit: Pallade uscita del paterno ingegno, Fatta iho saggia tomto

Vat.lat.5167 (Upgraded to HQ)
Incipit: Oratio in Laudem Per[ci] Cosmi de Medicis.

Incipit: Andree Griti pretori. Quod inuenis iuuene[m]

Incipit: Ad pancem. Primitiis prisco gaudebant tempori[us] diui

Vat.lat.5170 (Upgraded to HQ)
Incipit: Se []edera circunda un ardor grande

Assortment of 15th C Italian poetry


Incipit: Hunc Leona[r]de nio uolui obsignare

Vat.lat.5185 (Upgraded to HQ), Giovanni Marrasio Poems, Angelinetum, etc.
Incipit: Marcasii Sicilie[n]sis poete clariassimi ad Eloqueniussamu[m]

Incipit: Poi che gran tempo sospirando in vano

Vat.lat.5187 (Upgraded to HQ)

Vat.lat.5190 (Upgraded to HQ), Censorinus De die natali liber
Incipit: [M]unera ex auro uel quae et ex argento nitent celato

Vat.lat.5191, Ludovico Antonio Muratori (17th C, late)
Incipit: Dialogus in Lingua Mari[o]pionea sive piomariana carmentali

Vat.lat.5194, Scipione Carteromaco De cane rabido, and letters (16th C)
Incipit: Scipionis Carteromachi Pistoriensis autographu[m] de cane rabidio ad Angelum Calolium

Autograph copy as per Archivi del Rinascimento


Incipit: Catinus ho[mo] annan[us] cum anguilarie

Vat.lat.5201 (Upgraded to HQ)
Incipit: A epistola Basil II. Basilius gregorio salut[atem]. Agnoui litteras tuas

Vat.lat.5202, Boethius' Consolation of Philosophy, glossed
Incipit: Incipiunt Glose sup[er] libru[m] boetiu de [con]solato[n]e philosophie

Vat.lat.5204, Juvenal Satires
Incipit: Sepm[er] ego auditor ra[n]tu[m] nu[m] qua[m] nereponam

Heavily commented text


Vat.lat.5206, Boccaccio Comedia delle ninfe fiorentine (1450, c.)
Incipit: [P]ero che gli accidenti varii gli strabu

Copied by Michele Salvatico as per Casa del Boccaccio


Vat.lat.5208, Cicero Epistolae ad Bruttum, etc. (1463, early)
Incipit: M. T. Ciceronis Ora-toris clariss episto-larum ad atticum

Written by Bartolomeo Sanvito, see De La Mare. pp. 150-151


Incipit: Moneta nerea Romana

Vat.lat.5212, Cassiodorus De arte grammatica
Incipit: Clarissimi .v. Iulii Severiani de discipli-nis Liber incipit.


Vat.lat.5218, Valerius Maximus
Incipit: Urbis rome exterrarumq[ue] gentium f[a]c[t]a sim[u]l ac d[i]c[t]a [et] memoratu digna que


Vat.lat.5221, Marcus Brutus, Leonardo Bruni, etc. Various (15th C)
Incipit: Francisti aretum phalaridis agrigentini ep[isto]las ad Illustrem

Vat.lat.5233, Aulus Ianus Parrhasius De rebus per epistolam quaesitis sylloge
Incipit: Lis est mihi cum Politiano siniosa.

See similar text in the Bib. Nat. Naples V.F.9. Mirabile


Vat.lat.5238 (Upgraded to HQ)
Incipit: .III. ET .I. sacr studio rer. antiquar. et oblectamento illecius iacobbus

Collection of epigraphic inscriptions


Incipit: Venetia. Venetiae civitas admirabilis post eversam ab attila hunnorum rege

Incipit: Brixis in coinobi dini Faustini Maioris. Deo Alo Saturno Sex.

Epigraphic inscriptions


Vat.lat.5245 (Upgraded to HQ), De mensuris agrorum, et rerum ...,De mensuris agrorum, et rerum, etc. (15)
Incipit: De nota aspirationis. Prima parte. Omnis aspirationis nota aut prin-cipalis est Syllabarum

Vat.lat.5250 (Upgraded to HQ)
Incipit: Salubrea. Ac viii .K. August. ex billantio salubream per ponticum venimus

Vat.lat.5251, Felice Feliciano
Incipit: A. Aulus. AUG. Augustus. AA. Augusta. AVR. Aurelius

list of abbreviations, collection of inscriptions, etc


Vat.lat.5252 (Upgraded to HQ)

Vat.lat.5260, Francesco Pipino Travels of Marco Polo (15th C)
Incipit: Incipit prologus de moribus et consuetudinibus et ori-entaliu[m] regionum et tartarorum

Translation into Latin of Il Milione by Marco Polo


Vat.lat.5296 (Upgraded to HQ)

Vat.lat.12342, (17th C)