Vatican Manuscripts Added Week 51 of 2021

Despite being the week leading up to Christmas, forty-six manuscripts were added to the repository this week. Unsurprisingly, the majority were from the Reg.lat fond, with Vat.lat.9xxx completing almost all of the remainder, Ott.lat, Pal.lat each contributed one and a few other regions of Vat.lat made a showing as well to round out the collection.

Coming online this week is what is perhaps the first manuscript in Czech, Reg.lat.601. It is the earliest witness to the Czech translation of Eneas Silvius Piccolomini's (Pope Pius II) Historie česká. This text covers Bohemian history from "the earliest times" through the reigh of King George of Poděbrady, and was written in Latin c. 1457, although the autograph does not survive. The copy preserved here is the later Czech translation and dates to the early part of the 16th C. To the right is f.12v, which contains some part of the text. Although I cannot read Czech, it is interesting to note that all proper names are underlined in red

At the bottom is a line from f.94v of Reg.lat.1046, the Acts of the Second Council of Nicea. This element lists Bishop Hadrian of Constantinople in the list of attendees of the late 8th C council. This witness to the text was made in Reims during the episcopate of Hincmar of Reims.

Reg.lat.1046_0194_fa_0094v-border.jpg

Pal.lat.1171, Petrus de Abano Conciliator litium medicinalium, De motu octavae sphaerae, Lucidator dubitabilium astronomiae (1310-1400)
Incipit: Incipit [con]ciliator litium medicinaliu[m] constructus p[er] oetrum ... padubanesem padue

Codices Palatini Entry, Petrus Medizinische Sammelhandschrift; Italien; 14. Jh. (nach 1310)


Reg.lat.293, Isidore of Seville, Pope Leo I, Pope Innocent I Quaestiones in Vetus Testamentum, Letters, Letters (1076-1125)
Incipit: Incip[it] p[re]f[atio] ysidori ep[iscop]i in libro geneseos. ISysidorus lectori salute[m] Historia sacra legis non sine aligua

Reg.lat.296 (Upgraded to HQ), Orosius Historiarum adversus paganos, Book VII (801-805)

Reg.lat.324 (Upgraded to HQ), St. Cyprian Opuscula Quattuor, Peace Treaty between Henry IV of France and Philip II of Spain (1601-1650)
Incipit: Cæcilii Cypriani de rebaptismate. Non debere denuo baptizari qui semel in no[m]i[n]e Jh[es]u chr[ist]i sint tincti

Reg.lat.369, Epistularum de Christiana doctrina, Italice scriptarum ad Franciscum de Aqua Viva
Incipit: Delle Epistole Di A. B. Allo Illustrissio et Eccellentissimo Signore il Signore F.A. V. D. Di A. Libro terzo De santi Epistola 71

Reg.lat.385.pt.1 (Upgraded to HQ), Pope Gregory IX, Pope Urban V, Pope John XXII, et al. Letters (16th C)
Incipit: Gregorius Nonus. Lue[]o sub firmemento temporalia

Reg.lat.405, Chartularium Universitatis Aurelianensis ad usum nationis Scotorum (c. 1382-1396)
Incipit: (f.4v) Innicium sancti euangelii secundum ioh[an]em. In principio erat verbum

Reg.lat.410, Stephani Gradii Disputatio de Opinione Probabili cum Honorato Fabri (1671-1676)
Incipit: Emin[erentissimo] et Reu[erentissimo] D[omi]no Saultio S. R. Eccles. Presb. Cardinali de Alteriis Stephanus Gradius Vaticanæ Bibliotecæ Custos Felicitatem.

Reg.lat.442, St. Antonius, Andreas de Escobar Confessionale, Lumen confessorum, Meditations of St. Bernard, Penetencia (1475-1500, 15th-16th C)
Incipit: Incipit tabula huius presentis Su[m]mule vtilis et valde necessaria omnibus co[n]fessoribus et precipue curam animarum habentib[us]

Reg.lat.462, Buchard of Mount Zion Libellus de Terra Sancta (1478)
Incipit: Cum in ueterib[us] ysto-riis legimus sicut dicit beatus ieroni[mus]

dated f.106r


Reg.lat.497 (Upgraded to HQ), Assorted Saints' Vitae and Passions (11th-12th C)
Incipit: sibiliter tulimus postqua[m] au[tem] lamentationis caligine[m] se[cun]d[u]m

See Bannister, H. M. Monumenti vaticani di paleografia musicale latina ID# 53 ff.105v and 143r, 11th-12th German neumes in margins


Reg.lat.498 (Upgraded to HQ), Assorted Saints' Vitae and Passions (1101-1150)
Incipit: Incipit p[re]fatio illationis S[an]c[t]i Benedicti. Exigis a me mi pater reuerende Richarde quatenus aliquo tibi

See Bannister, H. M. Monumenti vaticani di paleografia musicale latina ID# 553 f. 153r, 13th C neumes from St. Denis in Broqueroie (Hainhaut)


Reg.lat.499 (Upgraded to HQ), Johannes de Castello Historici Versiculi, Matricula Monachorum Professorum, De prioribus abbatibus, Chronicon Beccense (c. 1450)
Incipit: Croniques abregees p[ar] castel croniqueur de france composees. Si numeros facio fallentes

See JONAS


Reg.lat.521 (Upgraded to HQ), Chronica S. Pantaleonis (13th C)
Incipit: De tyberio ab trimac[us] lxii[o]. Anno gr[aci]e dcc. Tyberi[us] q[ui] & absimar[us] detecto

Reg.lat.532 (Upgraded to HQ), Assorted Saints; Vitae and Passions, translated from Greek (1575-1600)
Incipit: Vita sancti Eustachii Patriarchæ Constantinopilitani per D. Fabianum Cretin-sem monachum Congregationis Casinensis, alias Sanctæ Justinæ ex Græco in La-tinum traducta

Reg.lat.553.pt.2 (Upgraded to HQ), Robert of Torigni Chronicle
Incipit: Natus est Johannes Baptista transactis aborigine mundi annis

starts f.153r


Reg.lat.556.pt.1 (Upgraded to HQ), Ado Viennensis Chronicon - Breviarium
Incipit: Incipit cronica adbreviate. Breves temporum per generationes & regna prim[us] ex n[ost]ris Iuliu[s] african[us] sub imp[erato]r marco aurelio

Reg.lat.578 (Upgraded to HQ), Paul the Deacon History of the Lombards
Incipit: Gesta Langobardor[um]. Septentrionalis plaga quanto ma-gis ab estu solis remota est

Reg.lat.594, Karolina Cronica

Incipit: Domino henrico regi anglorum [con]nti normanorum Comiti audeganoru[m]

Reg.lat.600, Andreæ Tolmeri Bullæ Qua Gregorius XIII Wolfangimi Ernestimi Comitem Fsenbergicum in Budnigen
Incipit: (f.2r) Bvllæ Qua Gregorius XIII Wolfan-gini Ernestimi Comitem Flenbergumii in Budmor[]


Reg.lat.605 (Upgraded to HQ), Julius Caesar Gallic Wars
Incipit: Gallia est omnis diuisa in partes tris quarum unam incolunt

Reg.lat.607, (c. 1521)
Incipit: Ensvit le prologve svr la vie vertueuse de noble et tres illustre princesse de louable memoire madame Marguarite de loraine en son viuant duchesse D'alencon Aiant fine ses Jouse au monastre

Incipit: Bea[tissimo] et gloriosissimo p[at]ri in chr[ist]p et sue vicario glorioso ac d[omi]no n[ost]ro

Reg.lat.711.pt.2, De nominibus XI regionum, Vita s. Maximi ep. Regensis, etc.
Incipit: (f.2r) Incipiunt nomina .xi. Regionu[m] co[n]-tinentiu[m] infra se p[ro]uincias .cxiii.

ff.1r-1v is a table of Archbishops of Tours and Bishops of Poitiers. The volume seems to be a collection of unrelated works


Reg.lat.840, Voyages A La Haye (1668)
Incipit: (f.1r) A La Reyne de Suede Christine Alexandre Madame, Si Vostre Majesté ne máuoit pas tesmoigné com-me elle a fait auec tant de Bonté

dated on f.65r


Reg.lat.893, Faits des Romains (13th C)
Incipit: (f.1r) Ici comencent li fet des romains Compile en semble de saluste et de Suetoine & de lucain. Cist premier liures est de Juille Cesar

See JONAS


Reg.lat.916, Historia Romanorum Pontificum A Jesu Christo usque ad Sanctissimo Dominum Nostrum Gregorium XIII de Boncompagno Bononiensem (16th C)
Incipit: Illvstrissimo ac am-plissimo domino S. Gvilielmo Vr-sino aRosenberg Domino in Crvmav et Witenav etc. Domvs Rosenbergensis gv-bernatori svpremo Bvrgravio Pragensi

Reg.lat.996, Council of Constance, Book II
Incipit: (f.IIIr) Concilivm Constansiense, Tomus Secundus. Vnus ex codicibus bibliothecæ Altempsianæ a Paula quinto

Reg.lat.1013, Thebit ben Chorat De recta imaginatione sphaerae
Incipit: Nos iux[ta] recta[m] ymaginat[i]o[n]em inchoentes astrologia[m]


Reg.lat.1015, (16th C)
Incipit: Die decima setama Junii 1589 presen[]

Reg.lat.1018, Documents on the Council of Basel
Incipit: Ep[isto]la et Responsiones Synodales sacri gene[r]alis Ba-siliensis Concilii Et p[ri]mo Epistola synodalis de conuocucione Boh[emi]cor[um] ad co[n]cilius. Sactosancta generalis Synodus Basilien[sis] in spi[ri]tu sancto legitime congregata

Reg.lat.1027, Francisco Maria Brancati Sinodus Dioecesana (1629)
Incipit: Edictum. In Nomine sanctæ et Indiuiduæ Trinitatis, Pa[tr]is et filii et sp[irit]us sa[n]cti

Incipit: (f.4r) Capitulu[m] p[rimum] qualit[ur] sap[ient]ia facit felices. Dicit ar[istoteles] 10 ethi[corum] q[u]i homo sapiens maxi[m]e felix est.

ff.1r-3v is a chapter table. f.IIIr is a leaf of Augustine's City of God, Book 9. (h/t Pieter Beullens)


Incipit: [I]n nomine sancte et indiuidue trinitatis hic liber continet ordinationes statuta constitutiones decreta et alia arta & gesta in generali

Incipit: Cvm a christianissimo Rege ad dominum

Reg.lat.1046, Anastasius Bibliothecarius Acts of the Second Council of Nicea (9th C)
Incipit: Domino Coangellco iohannis su[m]mo Pontifi-ci et universali papae Anastasius Exiguus. Interpretata nuper de-cessore uestræ beatitudinis

Copied by or for Hincmar of Reims


Vat.lat.8360, Piante e catastro dei bene dell'Abbadie di S. Maria et Egifio di Petruia e SS. Ippolito e Cassiano nella Città di Castello (17th C)

Vat.lat.8411, Josephi Dini Apostolicarum Caeremoniarun Magistri Dissertazioni storico-liturgiche Vol. 1 (18th C)
Incipit: (f.2r) Al presente argomento che è Quando e dove cominciò ad esporsi alla publico

Vat.lat.9572, Angeli Mai, Joseph Cozza Apparatum ad Tomum VIII novae Patrum Bibliothecae quem post obitum Angeli Mai Joseph Cozza edidit Romanae (1871)
Incipit: Codex 269. Ε´ fol. 98 verso

Vat.lat.9577, Angeli Mai, Joseph Cozza Apparatum ad scriptorium veterum paralipomena quae post obitum Angelia Mai (c. 1870-1880)

Vat.lat.9584, Angeli Mai Tantammodo paucae numero adnotationes e codicibus Vaticanis et Parisiensibus (19th C)

Pinakes Entry, the first 100 folios are blank


Vat.lat.9594, Angeli Mai Scriptorum Veterum Nova Collectio, Book VII (1833)

Pinakes Entry, Print with annotations