Vatican Manuscripts Added Week 4 of 2023

A total of 78 manuscripts were digitized into the archives this week. This was the fourth week of the year, which marks the fifth anniversary of my work on this project. During the fourth week of 2018 I did the initial bulk load in of existing manuscripts as a baseline for future additions. At that point there were 15,118 objects in the repository and since then 11,415 manuscripts have been digitized.

This week's additions follow the same basic pattern as the year to date, with the largest number of manuscripts coming from Vat.turc, with 27. Also contributing large numbers this week were Vat.lat at 23 and Barb.lat with 18. The later one is an interesting collection to watch, as most of the manuscripts are in shelfmarks <700, except a small number of 17th C musical books in the 4xxx range. Completing the week were Vat.ar with five and Vat.et with three, and single volumes from Ross and Borg.ar. Several items of note include a Montecassino Pontificale, Barb.lat.631, and an Ethiopic Psalter,Vat.et.20, which provided the source text for the first printed Ethiopic text.

To the right is f.1r from Vat.turc.269, a 17th C (dated to 1065 AH) copy of Yazigi-Oglu Ahmed Bigan's 'Aga'ib ul-mahluqat, which is a compendium of knowledge about the world. On this page is a diagram called a Qibla chart, a sort of diagrammatic representation of the direction to Mecca from various parts of the world. At the center is a black square, representing the Ka'ba in Mecca, and around it are 72 regions of the world. These are not quite accurate, since in the reality they are less evenly distributed than the more aesthetically-pleasing graphical representation here. For more information, please find a brief introduction to Qibla Charts and Maps

Below is a decoration from a Missale made for Cardinal Bessarion, f.1r of Barb.lat.562.

Barb.lat.562_0011_fa_0001r-border.jpg
Barb.lat.32, Sallust, Cicero, et al Fragments (15th C)
Incipit: Om[n]is ho[m]i[n]es qio sese stude[n]t pre-stare cet[er]is

See Biblissima, from Sienna


Barb.lat.167, Livy Ab Urbe condita (15th C)
Incipit: In parte operis mei licit mihi prefari qcod

See Biblissima,


Barb.lat.213, Tideo Acciarini De animorum medicamentis. Ad Ill.um Ioannem Hispaniarum Principem (15th C)

Barb.lat.507, Jerome, Pope Damasius Letters (15th C)
Incipit: (f.1r) In nomine s[an]c[t]e indiuidue trinitatis. Amen. Incipit liber ep[isto]lar[um] beati Jeronimi presb[ite]ri

Barb.lat.562, The Bessarion Missal (1455-1458)
Incipit: Incipit ordo missalis fratrum minor[um] s[ecundu]m [con]-suetidoniem Romane cu-rie

See Bannister, H. M. Monumenti vaticani di paleografia musicale latina ID# 752[ Title: Missale, Folio: passim, Century: 1455-1458, Notation: quadrata],See Ba


Barb.lat.593, Peter Lombard Magistri Sententiarum (14th C)
Incipit: Omnia doctrina e[st] de reb[um] u[e]l de sig-nis

Barb.lat.600, Iacobus de Furno (Benedictus XII) Postilla on Matthew (14th C)
Incipit: Quare n[e]cc[essari]um fuit q[uod] uetus & nouu[m]

Barb.lat.601, Benedict XI (14th C)
Incipit: Incipit s[ecund]a p[ar]s expositio[n]is Ewa[n]gelii s[ecundu]m Ma-thaeu[m]

Barb.lat.630, St. Ambrose, St. Jerome Hexameron, Letters, etc (14th C)
Incipit: Incipit liber exameron id est sex di-eru[m] s[an]c[t]i ambrosii mediolane[n]sis archiep[iscop]i

Barb.lat.631 (Upgraded to HQ), Roman Pontificale (11th C)
Incipit: (f.1r) Incipit ordo ad benedicenda[m] eccl[esi]a[m]

See Bannister, H. M. Monumenti vaticani di paleografia musicale latina ID# 373[ Title: Pontificale Romanum, Folio: 58v, Century: 11/12, Source: Beneventana,


Barb.lat.644, Athanasius of Alexandria De Sancta enhypostata et consubstantiali Trinitate" (tr) (16th C)
Incipit: Athan. Archepi. Alex. De San-cta Enhypostata et consvb-stantiali trin. Vt no[n] ad parua quidem certanina necessario

Barb.lat.646, Martyrology, Rule of St. Benedict, Lectionary (9th C)
Incipit: Signum Capricorni. Principiu[m] iani san-cit tropicus capricornus

Barb.lat.667, Beato Amadeu Nova Apocalipse and Sermons (15th C)
Incipit: Iesvs Mariæ filius, saluator homini. Apocalypsis noua sensum h[omi]n[e]s

See Beato Amadeu, Nova Apocalipse, introdução, tradução e notas Domingos Lucas Dias, edição crítica Domingos Lucas Dias, Sebastião Tavares de Pinho, Arnaldo do Espírito Santo, (Portugaliae Monumenta Neolatina, 14) Imprensa da Universidade de Coimbra, Coimbra 2014; 638 pp.; ISBN: 978-989-0553-1. ISBN edição digital: 978-989-26-0715-3; DOI


Barb.lat.668, John Cassian, St. Jerome, St. Ambrose Institutes, De vigiliis, De historia tripartita, etc (15th C)
Incipit: In hoc uolumine [con]tinentur instituta patrum libri duod[e]-cim primus

Barb.lat.676 (Upgraded to HQ), Albertus Magnus De vegetabilibus, Book VII, De nutrimento et nutrito (15th C)
Incipit: Incipit liber p[ri]mus de vegetalibus cui[us] [primus] tractatus est

Barb.lat.4162 (Upgraded to HQ), Alessandro Scarlatti, Angelo Olivieri Ariette musicali, in gran parte d'ignoto autore (17th C)
Incipit: Se hauesse in man la face

Barb.lat.4166, Ariette musicali, tutte d'ignoto autore (17th C)
Incipit: Chiede pace e pace ha-ura

Barb.lat.4169, Giacomo Antonio Perti Ariette musicali, d'ignoto autore (17th C)
Incipit: Studio in van d'enio sul foglio

Borg.ar.172 (Upgraded to HQ), Legends of the Prophets, (qisas al-anbiya) (15th-16th C)

Ross.882, Birgeli, Sheih 'Ali Sadri Qonevi (gloss) Vasiyyet (Islamic Principles) (1805)

dated Muharram 23, 1219 AH (May 14, 1805). Marginal gloss on ff.7v-8r


Vat.ar.155 (Upgraded to HQ), Severo ibn al-Muqaffa بسم الله العظيم الرووف الخالق كتاب المجامع ما وضعه الاب القديس الفاضل انبا ساورى اسقف الاشمونين المعروف قبل رهبانيته بابى البشر بن المقفى الكتاب (14th C)

Vat.ar.229, Quran (16th-17th C)

Nashi script


Vat.ar.239, Quran (17th C)

Vat.ar.286, Abu’l-Fadl Muhibbaddln Muhammad b.Muham­mad Ibn ash-Sihna, et al ad-Durr al-Muntahab fi ta'rih Halab, Sharh awsaf al-madina, etc. (17th C)

Vat.ar.710, Quran (13th-14th C)

Vat.et.20, Psalter (15th C)

The source for Johannes Potken's 1513 Psalterium, itself the first book printed in Ethiopic


Vat.et.272, Miracles of Mary (16th C)


Vat.lat.5548, Gregorio Freddolini De potestate Summi Pontificis. (17th C)
Incipit: (f.1r) Quamvis non liceat de Summi Pontificis

Vat.lat.8200, Petrarch, Terence Life of Terence, Comedies: Andria, Eunuchus, Heautontimorumenos, Adelphoe, Hecyra, Phormio (1401-1450)
Incipit: Sententia francisci petrarce de terentii uita. De Terentii uita in antiquis libris

See Biblissima,


Vat.lat.8284, Fabius Danzetta Catalogus Romanorum Imperatorum usque ad Carolum V eorum nummis usque ad Constantinum Magnum illustratus (18th C)
Incipit: Familia Julia Lucius Julius Caesar

Vat.lat.8299, Fabii Danzetta De Conciliis Generalibus Dissertationes historicae et theologicae, Vol II: Concilia Ephesinam et Chalcedonense (c. 1744)
Incipit: (f.2r) Dissertatio III[a]. De concilio Sti III, seu Cshesino I

Vat.lat.8883, Vita Beati Petri Confessoris Celestini Papae V (15th C)
Incipit: In uitam et obitum beati petri co[n]fessoris celestini pape quinti. prologus. Ad solatium nostre

Vat.lat.8963, T. Omusii Tinca Epistola de Origine et Antiqua Geistoria urbis Placenniae (16th C)
Incipit: T. Omusius Tinca M. Callidio genero S. Petis, ut originem patriæ meæ quam de uxore tua

Vat.lat.9708, Joannis Antonii Coleti Catalogo delle storie particolari Civili ed Ecclesiastiche Delle Citta e de Luoghi d'Italia (c. 1779)
Incipit: (p.V) A sua eccellenza il signor Tommaso Giuseppe farsetti

printed with marginal notations


Vat.lat.9713, Diverse memorie sulle promozioni dei cardinali ad istanza dei principi. (18th C)
Incipit: (f.2r) Elenco Delle memorie tutte Promozioni dei Cardinali ad istanza dei Principi

Vat.lat.9716, Lugiati Censura della storia litteraria del P. Zaccaria, Risposta alla accuse del P. Zaccaria contro l'autore dell'elogio del Cannco Di Giovanni... (18th C)

Vat.lat.9748, Hieronymi Amati Libelli in quibus inscriptiones veteres et excerpta varia: (19th C)

Volume 15 of a 42 volume set, Vat.lat.9734-9775


Vat.lat.9751, Hieronymi Amati Libelli in quibus inscriptiones veteres et excerpta varia: (19th C)

Volume 18 of a 42 volume set, Vat.lat.9734-9775


Vat.lat.9755, Hieronymi Amati Libelli in quibus inscriptiones veteres et excerpta varia: (19th C)

Volume 22 of a 42 volume set, Vat.lat.9734-9775


Vat.lat.9829, Principta grammatica latina (15th C)

Vat.lat.9916, P. Giovanni Battista Gallicciolli I Cinque libri si S. Ireneo, vescovo di Lyon et maryre, contro l'eresie (19th C)
Incipit: (f.2r) Prefazione. Divenio prima delle cote che viquoudono

Vat.lat.9981, Lorenzo Azzolini Satira control la lussuria (18th C)
Incipit: Satira di Monsig[neur] Lorenzo Azzolino contro la Lussuria. Autore. Apollo.

Vat.lat.9987, Giovanni Pietro Chattard Nouvelle déscription du Vatican (1762-1800)
Incipit: Avant-propos. La vatican est une des collines de Ro-me

Anonymous French translation of Nuova descrizione del Vaticano, Book 1, printed in 1762


Vat.lat.10284, Book of Hours, Use of Rome (15th C)
Incipit: (f.14r) Incipiunt psalmi gradua-les quidecuntur ante ma-tutinum b[ea]te uirginis psalm[us]

See Iter liturgicum italicum, north-west Italy. Donated to Pope Pius IX in 1877. Calendar on ff.1r-12v


Vat.lat.10311, Lelio Marretti Riccordi politici, Part II (17th C)
Incipit: (p.1) Ricordi Polit[ici] del Sig[nore] Lelio Marretti Gentile Hvomo Sanese P[arte] II. Hvomo Grandi e Prvdenti Cose Grandi. Vn huomo grande che sia stato amico

Table of contents on ff.Ir-XVr


Vat.lat.10316, Antonio Gaspri Decreta et reformationes publicae magnificae civitatis Montisalti (1596-1600)
Incipit: In dei no[m]i[n]e amen. Anno D[omi]ni mill[esimo] quing[esimo] quinto nonas[mo], Indictione oc-taua, tempore Pont[ificis]

Vat.lat.10383, Miscellany of Napoleonic Material (c. 1800-1815)
Incipit: Prefettura di Roma Bollettino d'Armata

Some are printed


Vat.lat.10401, Théâtre historique ou système noveau chronologique qui renferme un mélange curieux de l'histoire sacrée et prophane, avec l'origine, la suite, et la fin des monarchies, empires royaumes, dynasties, principautez.... (1701-1725)
Incipit: (f.1r) Cet ouvrage contient-tant de sujets differens que j'ay cru-être obligé

Vat.lat.10402, Lorenzo Alessandro Zaccagni Trattato dell'origine e progressi del sovrano dominio de' Sommi Pontefici sopra tutto lo stato ecclesiastico (18th C)
Incipit: (f.2r) Beatissimo Padre. QVesta Prima Parte del TRATTATO so-pra l'Origine, e Progressi del Sovrano Do-minio de Sommi Pontefici nello Stato

Vat.lat.10406, Innocent X Breves and related letters (17th C)
Incipit: Innocentium PP X. Dilecte fili nostra, salutem et

Vat.turc.151, Qara Celebi- Zade 'Abd ul-'Aziz Dail rauzat ul-abrar (1865)

dated Sha'ban 1281 AH (January 1865)


Vat.turc.181, Miscellany (1782)

Dated Shavaal 23, 1196 AH (Oct 1, 1782)


Vat.turc.192, Nuri Divan (18th C)

Vat.turc.209, Ungi-Zade Mustafa Celebi Divan (1657)

Dated Rabi 24, 1067 AH (Feb 9, 1657)


Vat.turc.229, Munif Mustafa Efendi Prose and Poetry (18th C)

Vat.turc.239, Yenishehirli Ratib Ahmed Pasha Divan (1813-1814)

dated 1229 AH, a copy of Vat.turc.238


Vat.turc.242, 'Ali Celebi Riza'i Divan (18th C)

Vat.turc.251, Miscellany of Mystical Poetry (19th C)

Vat.turc.258, Tabit 'Ala ud-Din Efendi Divan (18th C)

Vat.turc.259, Hasan Efendi Divan (18th C)

Vat.turc.266, Miscellany of Poetry (18th C)

Vat.turc.269, Yazigi-Oglu Ahmed Bigan 'Aga'ib ul-mahluqat (Encyclopedia of the Natural World: Astronomy, Geography, Cosmology, Nature) (1655)

dated Sha'ban 1065 AH (June 1655)


Vat.turc.279, Alti Parmaq Mehmed Efendi Nuzhet-i gihan ve nadiret-i zamdan (18th-19th C)

Vat.turc.280, Erzinganli Sadiq Mehmed Efendi Miscellany (19th C)

Vat.turc.281, Medical Miscellany (18th C)

Vat.turc.282, La'li-Zade 'Abd ul-Baqi Efendi Hadiyyat al-mushtaq fi sarh maslik al'ushshaq (1863-1864)

dated 1280 AH


Vat.turc.286, Dervish Mehmed Muhyi un-Din Gulseni Rashahat-i Muhyi (18th C)

Vat.turc.293, Hamdi Yusuf ve Zuleiha (1569)

dated Gumada 977 AH (November 1569)


Vat.turc.294, Miscellany, Philosophy and Mysticism (18th C)

Vat.turc.296, Mustafa Talib, Ibrahim al-'Iraqi Sharh-i Lama'at (1774-1775)

Vat.turc.298, Mir 'Ali Shir Neva'i Megalis un-nefa'is (1581-1582)

Dated 989 AH


Vat.turc.300, Menaqib-i Ebui-Vefa (1574-1575)

dated 982 AH


Vat.turc.306, Edhem u Huma (18th C)

Vat.turc.307, Faza'il beit ul-maqdis, Faza'il-i Sham-i Serif

Vat.turc.312, Mir'at ul-'avalim (18th C)

Vat.turc.323, Sinan Pasha Tazarru'-name (1643-1644)

dated 1053 AH


Vat.turc.326, Tedkire-yi Su'ara (1557)

dated 964 AH