Vatican Manuscripts Added Week 24 of 2020

A grand total of seventy-eight manuscripts were digitized this week. Included in this are five works from "India", part of the fond Borg.ind, including two works on the Tamil language, a codex on palm leaves of Christian Doctrine, written in "Lingua Nepallese" and more. In more common collections, several manuscripts from Angelo Colocci were digitized from the 22 they have. These are concordances, he titled them indexes, of famous classical works. For example Vat.lat.4045 is the first volume of a three-volume set covering the works of Livy and Sallust, indicis historici prima pars ab A usque ad E inclusive, in quo conduntur Livius Caesar et Salustius. Colocci's own hand can be see on f.Ir.

Not the most beautiful, but one of the most important manuscripts added this week is Vat.lat.7277, a 9th C legal text containing the best preserved witness to the Lex Romana Burgundionum. This was once described as a Beneventan hand, but Virginia Brown corrected that description to "Northern Italian Script". The letter 'r', always as a short, Caroline-type, might be a key indicator, see a line of text from f.8v below

A fascinating manuscript added this week is Vat.lat.7612, an illustrated copy of Goro Dati's La Sfera. This brief, 24 folios, work in an Italian cursive hand is decorated with a series of astronomical diagrams, ff. 1v-14v and then a series of maps wrapped around the text. See f.16r to the right to see the Near East, with Jerusalem and Babylon, among other cities, and all the relelvant bodies of water, including the Euphrates and Red Sea, in red. (H/T to Lisa Fagin Davis and Ben Albritton for making the id.)

Note that the only bibliographic listing I could find for this MS was Bert Boest Franciscan Literature of Religious Instruction before the Council of Trent., which misidentifies it as John of Wales' Communiloquium, sive Summa Collationum Dictus ad Omne Hominum Genus.

Vat.lat.7277_0029_fa_0008v-line.jpg
Barb.lat.3469 (Upgraded to HQ)
Incipit: At. Aolan. es moco de cauallos, y quando caual-ga su amo

Borg.ind.6, Liber Tamulicus, Elementis Tamulicis, Exaratus

Borg.ind.12 (Upgraded to HQ), Antão de Proença Vocabulario Tamulico com Asignificaçam Portugueza (1679)
Incipit: Consura de tres PP. da Companhia de IESUS perieos

a printed Portuguese/Tamil dictionary, dated on the first page and printed at the chirch of St. Thomas in Ambalcat(Malabar, India). The printing is poor quality


Borg.ind.16, Giuseppe Maria da Garnano, Cassiano da Macerata Dialogue between a Christian and a Hindu about Religion (1787)
Incipit: (p.5) Altimo Altimo Altimo Dio del Nomo sopra/Nel nome dell' Altissimo Dio tra volte

dated on f.IIv, copy of a 1751 text created with the assistance of an un-named Brahmin. This copy was written by Costanzo da Borgo San Sepolcro. See Lorenzen, D. N. (2015). A dialogue between a christian an a Hindu about religion. El Colegio de Mexico AC. Google Books


Borg.ind.67, Doctrina cristiana in Compendio, scritta in Lingua Nepallese

Donated in 1771 by Stefano Borgia


Donated in 1771 by Stefano Borgia


Ross.342, Bible
Incipit: Incipit ep[istu]la s[an]c[t]i iero[nim]i p[res]b[ite]ri ad pau-linu[m]

Ross.486, Ambrosius Trauersarius Epistula Ambrosii ad Matthaeum, Vita Sancti Johannis Scolastici, etc (15th C)
Incipit: (f.1r) D[omi]no amantissimo et merito venerabili p[resbete]ri matheo ambrosivs

Ross.488 (Upgraded to HQ), St. Augustine The City of God
Incipit: Incip[it] expo[s]itio sup[er] lib[er]os de ciuitate dei b[ea]ti augustini

Ross.492, Leonardo Bruni Controversia de nobilitate (15th C)
Incipit: [L]eonardi Aretini Oratio de nobilitate precatissima incipit foeliciter. Apud maiores nostros sepenumero de

Incipit: Addivam foelisiam de ruere pet[ri] francisci ivstvli in svbseq[ue]ns de setivomis animali-bvs opvscvlv[m] prefatio

Vat.lat.3918, Johannes Fabro Preparatoria futuri universalis et nuper indicti concilii per .s. D. N. Paulum huius no[min]is papa tertium (1536)
Incipit: Preparatoria futuri universalis et nuper indicti concilii per .s. D. N. Paulum huius no[min]is papa tertium. Post q[uem] S. D. N.

Dated to July 6, 1536 on f.1r


Vat.lat.4019 (Upgraded to HQ), Canonization Documents for Philip Berruyer (c. 1320)
Incipit: In nomine d[omi]ni Amen. Anno a Natiuitate ei[us]dem m[ill]iss[im]o ccc[o]

Incipit: (f.Iv) Isti sunt tractat[us] et inatti[n]e q[ue] in hoc columine continent[ur]

Vat.lat.4044, Angelo Colocci Concordantia Ouidiana, «Nauta» - «Taur (16th C)
Incipit: Nautis aspicienda

Continues Vat.lat.4042 and Vat.lat.4043. Made in Italy. See Boutroue, M.-E. (2008). De L’Index au Lexique: Recherches sur Quelques Manuscrits de la Bibliothèque Vaticane. (Vat.lat. 4040-4062). In Esculape et Dionysos: Mélanges en l’honneur de Jean Céard (pp. 287–311). Droz.


Vat.lat.4045, Angelo Colocci Indicis historici prima pars ab A usque ad E inclusive, in quo conduntur Livius Caesar et Salustius (16th C)
Incipit: .A. A. lateribus hostes circumueniuntur Sallust. 94.

Part 1 of 3, includes Vat.lat.4046 and Vat.lat.4047. Colocci's hand is on the second guard leaf. See Boutroue, M.-E. (2008). De L’Index au Lexique: Recherches sur Quelques Manuscrits de la Bibliothèque Vaticane. (Vat.lat. 4040-4062). In Esculape et Dionysos: Mélanges en l’honneur de Jean Céard (pp. 287–311). Droz.


Vat.lat.4048.pt.2, Angelo Colocci Index Ciceroniano (1501-1549)
Incipit: Macula magna p[er] uos po Ro. macula deleta ad brutum

Autograph of Colocci and Fulvio Orsini on the guard leaf. See Boutroue, M.-E. (2008). De L’Index au Lexique: Recherches sur Quelques Manuscrits de la Bibliothèque Vaticane. (Vat.lat. 4040-4062). In Esculape et Dionysos: Mélanges en l’honneur de Jean Céard (pp. 287–311). Droz.


Vat.lat.4049, Angelo Colocci Index in M. Catonem de Re Rustica (1501-1549)
Incipit: Index in M Catonem de Re R[ustic]a. Ablagueare

See Boutroue, M.-E. (2008). De L’Index au Lexique: Recherches sur Quelques Manuscrits de la Bibliothèque Vaticane. (Vat.lat. 4040-4062). In Esculape et Dionysos: Mélanges en l’honneur de Jean Céard (pp. 287–311). Droz.


Vat.lat.4050, Angelo Colocci Index in Donatum, Lucanum, Statium et Calderinum, Statium Aldi and Martialem Aldi (1501-1549)
Incipit: (f.1r) Donatus. Apollo Nomius. fo. 2

See Boutroue, M.-E. (2008). De L’Index au Lexique: Recherches sur Quelques Manuscrits de la Bibliothèque Vaticane. (Vat.lat. 4040-4062). In Esculape et Dionysos: Mélanges en l’honneur de Jean Céard (pp. 287–311). Droz.


Vat.lat.4051, Angelo Colocci Concordantia Ouidiana, Métamorphosés and Heroides (1501-1549)
Incipit: Latonae panius

See Boutroue, M.-E. (2008). De L’Index au Lexique: Recherches sur Quelques Manuscrits de la Bibliothèque Vaticane. (Vat.lat. 4040-4062). In Esculape et Dionysos: Mélanges en l’honneur de Jean Céard (pp. 287–311). Droz.


Vat.lat.4103, Letters of Pope Sixtus IV

Vat.lat.4466, Mondino de' Liuzzi, Dino Del Garbo, et al. Reportationes super Hippocratis prognosticis, Quaestio utrum ex sanguine possit fieri febris putrida, etc. (14th C)
Incipit: [O]mnis qui medicine artis &c. Quia i[n] p[ri]n[cipio] c[uiusli]b[et] lib[ri] [quattuor] [sunt] i[n]q[ui]re[n]da

Collection of medical texts


Vat.lat.5066, Johannes de Deo, Gonaguida d'Arezzo, Egidio Foscarari Libellus dispensationum, Flores decretorum, Summa Introductoria super officio advocationis, Ordo Judiciarius (14th C)
Incipit: Libellu[s] dispe[n]sat[i]onu[m] mag[ist]ri Joh[ann]is de deo i[n] quo XIIII capitula ponu[n]t[ur] et p[ri][m]o de divina

Vat.lat.5495, Laurentii Beli De potestate Pontificia creandi & distruendi potestates et dignitates seculares in toto terrarum orbe, Mira de Christo praeterea quae in sacris literis habentur (16th C)
Incipit: Pio qvinto pont. max. faelicitatem. Qvanqvam Theologi Pontifex Maxi-me iurisque pontificii

Vat.lat.5496, Alexandro Archirota
Incipit: Decalog[us] Psalmor[um] ubi quinq[ue] psalmi misericordiaru[m] et quinq[us] Justitiar[um] dei

Vat.lat.7277, Lex Romana Burgundionum, Lex Romana Wisigothorum (9th C)
Incipit: Incipit capi[tu]la de lege romanae.

Early northern Italian hand, sometimes incorrectly called Beneventan. Only surviving nearly-complete copy of the Lex Romana Burgundionum


Vat.lat.7307, Iacobus de Marchia Dialogus contra fraticellos, Articuli quos reperit et extirpavit in regno Hungarorum, Sclavorum et Transylvanorum (15th C)
Incipit: Incipit dialogus [contra] fraticellos de opinione he[re]ticos []di-tus p[er] fratres Jacobus de ma[r]chia ordinis minorum.

Vat.lat.7365, De Sphera Armillari ac ipsius partibus

Incipit: Intenzione della presente Opera. Il fine, o intensione della Autore con lis suoi fedelissimi

Vat.lat.7523, Ristretto della Spagna
Incipit: (f.2r) Situatione. Questa Prouincia e la piu occidentale d'Europa


Vat.lat.7558, Metra Sacra in una collecta quesparsim in Tractatu Divine Psalmodie
Incipit: Poëmatia sacra. ex Historia Horaru[m] Canonicarum symbolicis ei asceticis

Vat.lat.7580, Seneca Ad Lucilium Epistulae Morales (14th C)
Incipit: caesarem n[ost]r[um] reru[m] adminatorem si quando deficiet, admatorem esse, p[er]mittes t[ame]n te no[n] ledi, s[ed] admoneri.


Vat.lat.7582 (Upgraded to HQ), Donati Interpretationes virgiliane. Aeneis 1 (15th C)
Incipit: Tiberii Clavdii Donati. Ad Tiberivm Cla-vdivm Maximvm Donatianvm Filiv[m] svvm. Inter pretrationvm virgilia-rvm eneidos Liber primvs

Vat.lat.7583, Valerius Maximus Factorum ac dictorum memorabilium libri IX
Incipit: Urbis rome exteratum q[uem] gentium facta simul ac dicta

Glossed in an extremely small hand


Vat.lat.7587, St. Augustine The City of God, Book 22 (14th C)
Incipit: (f.10v) Interea Roma gothor[um] inrupt[i]o[n]e ag-entiu[m]

ff1-9 are a table of contents/summary of the books


Vat.lat.7588, Thomas Aquinas De Fide Catholica, part 2
Incipit: Incip[it] s[ecund]a p[ar]s d[e] fide catholica su[m]me editeafic[a] thoma d[e] aquino d[e] ordi[n]e

Vat.lat.7589, Thomas Aquinas Summa Theologica
Incipit: Post communem con-sid[er]at[i]o[ne]m de uirtutibi et viciis aliis

Vat.lat.7590, Hugh of St. Victor De Sacramentis
Incipit: Incipit prologus libri hvgonis presbiteri de sacramentis ab ini-tio usq[ue]

See Iter liturgicum italicum, See Bannister, H. M. Monumenti vaticani di paleografia musicale latina ID# 696[ Title: Graduale, Folio: legatura, Century: 15, Notation: quadrata]


Vat.lat.7601, Arrigo Simintendi da Prato Metamorphoses, translated (14th C)
Incipit: Prohemio diquello che ouidio inte[n]-de de tractare infino aquella

Vat.lat.7605, Filippo Ceffi Historia destructionis Troiae

See TLIon



Vat.lat.7611, Pope Benedict XI Epistula ad Nicholaum Trivet, fratrem ordinis predicatorum. (15th C)
Incipit: [R]eligioso viro f[rat]ri Nicholao Troveth ordinis fr[atru]m p[re]dicator[um]

Owned by Santa Maria in Aracoeli, see f.135v


Vat.lat.7612, Goro Dati La Sfera
Incipit: Alpadre alfigluo allo spirito sancto percogni

See Roest, B. (2004). Franciscan Literature of Religious Instruction before the Council of Trent. Leiden: BRILL. p. 219, for incorrect ID.


Vat.lat.7614, Landolfo Colonna Breviarium historiarum (14th C)
Incipit: Incipit breuarium hystoriar[um] compositum a domino Landolpho de

ff. I-IX are table of contents


Vat.lat.7619, Martial Epigrams
Incipit: M. Vaierii Martialis Liber Primus Ad Divvm domi-tianvm avg. caes. gaerman-icvm. Barbara pyrimidu[m] sileat miracula

Vat.lat.7620, Seneca Tragedies, Hercules, etc
Incipit: Lucii anei Senece cordubensis Tragediarum prima q[ui] hercules

f.87 is an Indulgence from Pope Benedict 14, printed 1748


Vat.lat.7623, Raymond Llull Ars generalis ultima
Incipit: Deus cu[m] tua su[m]ma p[er]sectione incipit ar[s] gen[er]alis ultima. Quoniam multas

Incipit: Sequintur liber secu[n]dus canonicar[um] insticutionu[m] ad artem astrar[um] cum dei adintorio

Vat.lat.7625, Seneca Epistles
Incipit: Capitulo primero que om[n]e deue Recoger el fuymiento del tiempo & que aquel

Vat.lat.7626 (Upgraded to HQ), Eusebius Pamphili, George of Trebizond (tr) De Evangelii
Incipit: Eusebii Pamphili de euangelica prep[er]atione libros ... capituloru[m]q[ue] incipiu[n]t foeliciter

Vat.lat.7627, Vita Ovidii (14th C)

Vat.lat.7629, Pietro de'Crescenzi Liber ruralium commodorum (1401-1425)
Incipit: Epistula missa fratri Aymerico Mag[ist]ro g[e]n[er]ali ordinis predicatorum. Venerabili in [christo] patri

Vat.lat.7630, Arnald Royard Opus Moralium (14th C)
Incipit: Ep[ro]cellentissi[m]o d[omi]no suo d[omi]no R. d[e]i gr[ati]a

Dedicated to Robert of Naples


Incipit: (f.3r) In domincia una op[er]etta della religio[n]e co[m]posta del uenerabile

Vat.lat.7632 (Upgraded to HQ), Isidore of Seville De fide catholica contra Iudaeos (9th C)
Incipit: In nomine d[omi]ni Incip[it] liber testimo-nioru[m] ite[m] capitula. Quia [christos] a d[e]o patres est qenitus

Table of chapters ff.1r-2v. Text starts middle of 2v. See Mirabile


Vat.lat.7633, John of Parma Liber Rosarii
Incipit: P. Joannes de Parma Ordinis Minorum Octauus Minister Generalis factus MDXLVIII Innoc. IV. Pape. Incip[it] lib[ro] Rosarii mag[ist]ri

Vat.lat.7640, Isidore of Seville Sententiae, libri tres (15th C)
Incipit: Primvs Liber yscideri felicit[ur] incipit. Summum bonu[m] d[eu]s est

Vat.lat.7642 (Upgraded to HQ), Jacobi de Marchia Sermones

Vat.lat.7643, St Augustine Liber florum beati Augustini
Incipit: Hic liber florum Beati augustini yponensis ep[iscop]i doctoris eximii

Vat.lat.7644, Bible, Pentatuch
Incipit: In p[ri]ncipio c[re]auit d[eu]s celu[m] & t[er]ra[m].

Vat.lat.7646, C. Julius Solinus, "Grammaticus" De mirabilibus mundi (1450-1480)
Incipit: Ivlii solini Grammatici de mirabilibvs mvndi liber incipit

Rubrics by Niccolò Perotti


Vat.lat.7648, Sermons (16th C)

Vat.lat.7649, Bible, New Testament, Commentary
Incipit: Lucas syrus natione et anto ocensis arte medicus discipulus

Vat.lat.7650, Cronologia in lingua Romanesca degli antichi Re di Roma (1441)
Incipit: Hec e[st] p[ri]ma reg[u]la qui f[rat]er b[ea]tus F[rancisci] et p[a]p[e] Innoce[n]ti[us]

dated on f.118v. Italian text starts on f.119r. first ff.117 are Franciscan in origin


Vat.lat.7653, Fransiscan Missal (15th C)
Incipit: actione[m] Comunicante[s] & nocte[m]. Require uapre fationib[us]

See Bannister, H. M. Monumenti vaticani di paleografia musicale latina ID# 701[Title: Missale, Folio: passim, Century: 1370-1378, Notation: quadrata]


Vat.lat.7656, Johannes Johannis Sermons
Incipit: Incipit tabule de

Vat.lat.7674, Gualterus Agilon, Giacomo da Brindisi, Isidore of Seville, ps-Nicolaus Salernitanus, Arnaldus de Villanova Various medical works: Excerpta varia de re medica et herbaria, De dosibus medicinarum, Praecepta medicinarum, etc. (13th C)
Incipit: Ma[n]dragore achori pionie

Vat.lat.7675, Nicolas de Ascoli Sermones dominicales
Incipit: Tu quis es q[ue]

Vat.lat.7686.pt.2, Breviary (14th C)
Incipit: Incipiunt festiuitates sancro-ram p[er] totum annum In festo s[an]c[t]i saturnini ad uesp[er]in capit[u]l[u]m

Tuscan, Franciscan. Starts on f.155. See Iter Liturgicum Italicum


Vat.lat.7709, Peter John Olivi Lectura super Apocalipsim (15th C)
Incipit: u[ir]ginum seu contemplatiuor[um] aquile

Vat.lat.7732, Ubertinus de Casali Arbor vitae crucifixae
Incipit: (f.2r) Incipit prologus p[ri]mus in libru[m] cui titulus est; Arbor uite crucifixe Jesu. Lege deuote & imitare

Vat.lat.7786, Capitula on Genesis
Incipit: Incipiunt capitula in libro gene-sis. 1. De die primo in quo lux facta est

Vat.lat.7792 (Upgraded to HQ), Missal, Franciscan or Augustinian Hermit Use (1401-1450)
Incipit: (f.8r) Incipit ordo missalis secu[n]dum consuetudi[n]em romane curie. Do-minica prima de adue[n]-tu Statio ad sancta mariam maiorem ad missam

See Iter liturgicum italicum, , See Bannister, H. M. Monumenti vaticani di paleografia musicale latina ID# 895[ Title: Passiones, Folio: sparsim, Century: 1476-1503, Provinance: Venezia, Notation: segni musicali],See Bannister, H. M. Monumenti vaticani di paleografia musicale latina ID# 705[ Title: Missale, Folio: passim, Century: 1476-1503, Provinance: Venezia, Notation: quadrata]


Vat.lat.7800, Bible, glossed (13th C)
Incipit: eremias p[ro]h[i]a cui hic p[ro]logus sc[ri]bitur s[er]mone quidem apud hebreos

Begins in the book of Jeremiah, part of a complete glossed bible, Vat.lat.7793-7801


Vat.lat.7808, Assorted Genealogies (1587, etc.)
Incipit: (f.IIr) Index Hvivs Uolvminis. Reges Vngaria. pag. 1. 2. Gaetani. p. 3.