Vatican Manuscripts Added Week 6 of 2021

A total of sixty-one manuscripts were added to the repository this week. This includes eight volumes related to the papal court at Avignon. Seven volumes of Latarium, a type of register of fines, and one of criminal convictions. These are all in the range of Vat.lat.14666-Vat.lat.15203, which has seen a surge oc activity since the beginning of February. Convienently this range was recently catalogued in Biblioteca apostolica vaticana. (1989). Manoscritti Vaticani latini 14666-15203: Catalogo sommario. Biblioteca apostolica vaticana. Studi e testi ; vol. 332

To the right is the first leaf, f.1r, of a Latin translation of a work by the Rambam (Moses Maimonides), here referred to as Moyses Hyspani, that is Moses the Spaniard. The hand in this manuscript, Vat.lat.4561, is very practiced, but also very error prone, see the numerous corrections on the folio

The bottom border is a line of music from Vat.lat.14676, f.44r. It is the music to accompany the text mulieribus non sunt co[m] in quinati uirgines enum per.... This is part of the Antiphon which begins Hi sunt qui cum, used in the service for the Holy Innocents, December 28th.

Vat.lat.14676_0093_fa_0044r-border.jpg
Chig.C.IV.115, Book of Hours (15th C)
Incipit: (f.1r) Secundu[m] Iohanne[m]. In principio erat uerbum et uerbu[m]

Use of Paris. ff. 1-12 are a calendar in French, red/blue and gold. See Morello, G. (1988). Libri d’ore della Biblioteca apostolica vaticana. Belser Verlag.. p. 76See JONAS


Ott.lat.1031, (11th C)
Incipit: Desc[ri]ptis [] ignis et aeris, res-tat ut de aq[ua]ru[m]

See JONAS


Ott.lat.1581, Livy De Secundo Bello Punico
Incipit: Titi Liuii de 2[0] bello punico liber primus. In parte operis mei licet mihi prefari q[uo]d in principio

Ott.lat.3074, Pierre d'Ailly De materia concilii generalis, etc.
Incipit: Ad honorem s[an]c[t]e trinitatis tractatus iste tres p[ar]tes continebi

The manuscript continues in Reg.lat.689 pt.2See JONAS


Reg.lat.870, Chartularium Universitatis Parisiensis (1348-1497)
Incipit: (f.1r) Ex decreto consilii Basiliensis. de puritate co[n]ceptio[n]is V[ir]gi[ni]s Mariæ

See Bourgin, G. (1904). "NOTICE: SUR LE MANUSCRIT LATIN 870: DE LA REINE CHRISTINE". Bibliothèque De L’École Des Chartes, 65, 541-556. Retrieved February 12, 2021, from http://www.jstor.org/stable/43005245. Consists of several distinct documents bound together, many are datedSee JONAS


Reg.lat.1147, Poem on the Plantes, Alchemical Recipes, Description of Zodiac Signs, Recipes for Food. (1451-1500)

in French (oil-french), see Jonas


Reg.lat.1737, Book of Hours (1375-1425)
Incipit: (f.13r) -sti gratiani apud dominum. Ecce concipies in utero et paues filium et uocabis nomen eius ihesum.

Use of Paris. ff.1-12 are calendar. See Morello, G. (1988). Libri d’ore della Biblioteca apostolica vaticana. Belser Verlag.. p. 84See JONAS


Incipit: (f.1r) Dyonisi[us]. Incip[it] Babymeyse[n]. Ad aperiat d[omi]n[u]s cor v[e]r[su]m i[n] lege sua

Vat.lat.4511, (15th C)
Incipit: Nicomachi[us] intridentonem. Nicomachius prestanti[ssimo] P. Domino .A. epsicopo siluensi plurib[us] uerbis S. D.

Vat.lat.4540, Simplicius, Bernardinus Colloretanus (tr) In Epicteti Enchiridion (1500-1554)
Incipit: R[everendo] fr[atr]i Bernardino Colloretano dominicani ord. theologo Antonius Bellonus scriba. s. Accipe Simplicii

f.1 is a letter from Antonius Bellonus(scribe) to the translator


Vat.lat.4547 (Upgraded to HQ), Averroes, Jacob Martino (tr) De Partibus Animalium, translated (c. 1521)
Incipit: Liber p[ri]m[us] de g[e]n[er]atione A[n]i[m]aliu[m] Auerroys. Jacob Ma[n]tiin[us] Interp[re]t[ur]. Cum in precendentibus tractatibus locutus fuerit

Vat.lat.4561, Maimonides, Judah ben Solomon Arizi (tr) Summarie naturalis et Metaphysica, De anima hominis et de virtutibus eius, etc. translated (15th C)
Incipit: Incipit paruulu[m] compendiu[m] Rabi Moyses Hyspani qu[o]d de s-p[irit]us gratie in quo breuit[er] continent[ur] & su[m]marie nat[ural]ia & Methaphysicalia

The first part is a pseud-Galenic dialogue on the soul


Vat.lat.4563, Ammonius In Porphyrii Isagogen sive quinque voces, In Porphyrii commentarium
Incipit: Cometariu[m] In quinq[ue] voces ab enarration[em] Ammonii parui Hermii. Cum aggressuri simus sermo[n]es ph[il]o[so]phicos

Vat.lat.4579, Gregory VII Letters
Incipit: Ex primo libro. Greg[orius] in Rom[anum] pont[ificem] electus.

Vat.lat.4593, Guillelmus Becchius De potestate spirituum (15th C)
Incipit: De potestate spirituum per Magistrum Gulielmum de Bechis Generale[m] Ordinis Beati Augustini. Hora est iam nos de somno surgere

ff.1r-6v is a calendar, includes Anastasia on Dec. 25, which points to Italian origin


Incipit: (f.7r) In come[n]ca la tauo[la] deli eua[n]gelii

Vat.lat.7565, Gaspar Contarenus De Veneta Republica (16th C)
Incipit: Sepe-nv Mer-anim adver-ti complvres

Incipit: Si in hac bita est vera beatitudo

ff.1-2 are table of contents


Vat.lat.7724, Breviary of the Canons Regular of Bergomo (1475)
Incipit: (f.8r) Anno do[omi]ni M[o]CCCCX VIIII[o] de mense Januarii do[minus] Martinus papa co[n]-cessi[n]t plenariam indul-gentiam in articulo mortis

f.1 is a fragment of an un-noted antiphonarium, see Iter liturgicum italicum. ff. 2r-7v are calendar. Dated in colophon on f.416r


Vat.lat.8562, Homilarium (Sundays and Feasts) (991-1010)
Incipit: In nomini omnipoten-tis dei in-cipiunt trac-tatu-sive ome-lie bea-torum ambro-sii au-gusti-ni hiero-nimi

See Iter liturgicum italicum, from Malmedy


Vat.lat.8607, Pierluigi Galletti Drawings and Description of Carved Stones, Pagan, Christian and Medieval, seen in Rome (1741)
Incipit: A is: di Gennaio del anno 1741, essenadoRitiovandieni col sig. Abb. Francesco Va-lesio Vumo dell antiche memorie

Vat.lat.8617, (18th C)
Incipit: (f.1r) De christi resurrectio[n]e liber primus. Quod bona mens christi mortali carne

Vat.lat.8659, Conclave nel quale e stato assunto al Pontificato il Cardinale Fra Vincenzo Maria Orsini...col nome di Benedetto XIII (c. 1724)
Incipit: (f.8r) Conclave Nel quale è stato assunto al Pontificato il Cardinale Frà Vincenzo Maria Orsini dell'Or-dine de Predicatori in età d'anni 17, Romano col nome di Benedetto XIII. Chiunque rifletteria all'esito del Conclave, nel quale

Vat.lat.8665, Vita di Cola di Ranzo Tribuno del Popolo Romano, etc. (18th C)
Incipit: (p.1) Vita di Cola di Renzo Tribuno del Popolo Romano Cap. I. Macque nicola di Lorenzo, il quale noi chiameremo in tutta la sua vita secondo

Incipit: Liber Primus Civili[]. De modo et ordine recipiend Vieaium ad officium Vicariatus. In primus statuimus et ordinamus quod

See Studi e Documenti di Storia e Diritto, Vol. 6 1885. pp. 180-182


Vat.lat.8689, Pietro Vittori Vita del Gran Pontefice Sisto V. (18th C)
Incipit: (f.3r) Fra tutte le Monarchie, che dalla creazione del Mondo in grà si sono vedute signoreggiare con assoluto dominio

Vat.lat.8732, Walter of Châtillon De Trinitate (12th C)
Incipit: In dubitant[er] credo unum [] esse & non plures, Justa illud moysi

Vat.lat.8736, Alexios Celadenus Letter to Jorge de Costa (15th C)
Incipit: Alex. Ep[iscopo]s Gallipolitanus Reverendissi-mo D[omi]no Cardinali vlyxborie[n]si

Incipit: Liber primi Rhetoricæ. Devinitio Materia Officium et finis Rhethoricæ

Vat.lat.14667, Copies of Documents related to the Magnifica Comunità di Campagnano, March 21, 1616-October 25, 1635 (17th C)
Incipit: (f.1r) Piacera à V. S. di trattare con chi maghi li

Vat.lat.14670.pt.A, Letters of King Henry IV, Queens Luisa di Lorena and Maria dei Medici to Clement VIII and the Curia, 1596-1605 (c. 1605)
Incipit: Beat[issimo] P][ad]re Ho inteso dalle hè ele mi hà scritto il mis

Letters translated into Italian, originals in Vat.lat.14670.pt.B.


Vat.lat.14670.pt.B, Letters of King Henry IV, Queens Luisa di Lorena and Maria dei Medici to Clement VIII and the Curia, 1596-1605 (1596-1605)
Incipit: Mon cousin sa s[] abbé Posimischi

Original letters, translation into italian in Vat.lat.14670.pt.A.


Vat.lat.14672, John Climacus, Matthaeo Radero (tr) Epistles, Scala Paradisi, translated (17th C)

Vat.lat.14675, Giovanni Pontano Ad Actium Sincerum, De Liberalitate, etc. (1493)
Incipit: (f.2v) Ioannis Iovani Pontani ad Activm Sincervm de liberalitate liber in-cipit. Prologvs. ScRibentem me de liberalitate

This was Pontano's personal manuscript and his daughter Eugenia donated it on June 4, 1505 to the Dominican convent of San Domenico Maggiore in Naples.


Vat.lat.14676, Antiphonarium (1201-1250)
Incipit: hominum simul in unum diues et pauper

See Iter liturgicum italicum, from Pavia. Contains notated music. Mix of Temporale and Sanctorale, first leaves missing, begins in the middle of the piece "Aspiciens a longe". Contains extensive marginal notations


Vat.lat.14688, Statutorum Trioriae liber (16th C)
Incipit: Statutor[um] triorie Liber. De Jurandis Capitulis a pofafe sine Justinian

Vat.lat.14690, Documents relating to Pier Sante Plodis, and his parents. Rome (17th C)
Incipit: In nomine domini amen. Præsenti publico Instrumento, cunc-tis vbisque pateat euidenter, & sit notum, Quod Anno à Natiuitate Domini Nostri Jesu Chri-sti Millesimo sexcentesimo sexto, Indictione quartu, Die vero decima octaua Martii

Documents date from 1606-1613


Vat.lat.14691, Documents related to the possessions of San Pietro outside the walls, Cervera (Lérida, Spain) (1502)

in Latin and Catalan


Vat.lat.14694, Dissertazione critica circa l'autenticita degli atti di s. Barbara, il culto, le reliquie, la patria, il luogo e il tempo del martirio della santa (18th C)

Copied from 2 manuscripts at the Vallicellana and Casanatense libraries


Vat.lat.14702, Cærimoniale observandum in Monasteriis Monialium Conregationis Cælestinorum Ordiniis S. Benedicti in duo capita accommodatum (1793)
Incipit: (f.3r) Ordo recipiedi Virgines in Monasteriis Cælestinæ Congregationis, tradenti-que habitum probationis Novitiis. Caput Primum

Vat.lat.14703, Monastic Offices for Saints (1533)
Incipit: In festo s[an]c[t]i Basilii epi et conf. in pri-mis vesperis ant. Tecum, o, principium o[mn]i-um bonor[um]

Vat.lat.14704, Vesperale for Festivals and Offices, Monastic Use (1601-1759)

See Iter liturgicum italicum, three parts, ff.1r-40v are 17th C, remainder is 17th or 18th, terminus ante quem provided by donation note, on f.43r "Abbess Maria Dorodea Nardis in 1759". Includes notated music


Vat.lat.14707, Giovannii Mariia Mastai Ferretti, later Pio IX Letters (1811-1864)

Letters to members of the Bruti family


Vat.lat.14710, Statuti di Fiano (15th-16th C)
Incipit: Devs qvi dedisti legem m-eve qui

Vat.lat.14713, Stefano Bruti Memorie (19th C)
Incipit: 1847. 377. Nel primo di dell'an-no il popolo romane con nuovi modi fece

Vat.lat.14716, Compendium of the Archives of the Noble Aradi Family (1750)
Incipit: (f.1r) Spiegazione dell'arbore della nob. Famiglia araldi cauata dalle scritture esistenti in archivio

Vat.lat.14718, P. Agostino Pifferi Appunti di ciò che è accaduto negli ultimi anni del glorioso pontificato di Leone XIII (1896-1899)
Incipit: (p.1) Appunti di cio che e accaduto di straordinario sotto il Pontificato di Leone XIII per il P. Agostino Pifferi Agostiniano

Vat.lat.14719, Gaetano Sertor Il Conclave di Clemente XIV: Dramma per Musica, Memoriale a Pio VI (c. 1775-1799)
Incipit: (f.3r) Argomento. Succeduta la Motre del Gran Papa Clemente XIV di gloriosa, e S. Memoria a di 22 Sett[embre] 1774

Vat.lat.14736, Stefano Crescarelli Obituario di Caiazzo. (1547-1700)

See Iter liturgicum italicum. The text was assembled in 1547 by Stefano Crescarelli, Canon and first Sactistan of Caiazzo (see colophon on f.81r). Amended over the 17th C


Vat.lat.14758, Gaetano Marini Letters to Onofrio Boni (1803-1809)
Incipit: Ha riccauti il Boccaccio, & Ca carissima

Vat.lat.14761, "Latarium" (registro di multe) della corte temporale di Avignon. (1359-1360)
Incipit: Laterium siue cartularium lator[um]

Vat.lat.14762, Latarium (registro di multe) della corte temporale di Avignon. (1361-1362)
Incipit: Cartularium latari[um] sive sportular[um] factum in

Vat.lat.14763, "Latarium" (registro di multe) della corte temporale di Avignon. (1363)
Incipit: Laterium curie temporalis ciuitatis dominuom d[eu]m

Vat.lat.14765, Latarium (registro di multe) della corte temporale di Avignon. (1364)
Incipit: Cartularum latarium et

Vat.lat.14766, Latarium (registro di multe) della corte temporale di Avignon. (1364-1365)
Incipit: Cartularium latarium Curie t[em]p[o]ralis

Vat.lat.14771, Latarium (registro di multe) della corte temporale di Avignon. (1367-1372)
Incipit: Cartularium latar[ium] factum p[er] me Andrea[m] fabri

Vat.lat.14774, "Latarium" (registro di multe) della corte temporale di Avignon. (1374-1375)

Vat.lat.14776, Registri delle sentenze di condanna della corte temporale di Avignon. (1363,1367)
Incipit: In no[m]i[n]e d[omi]ni ame[n]. Anno eiusdam d[omi]ni millio Triacentesimo Sexafesimo t[er]cio

Vat.lat.14780, Fragments (14th C)

Older manuscript fragments that were used as covers for registers from the court at Avignon


Vat.lat.14788, Binding Fragments (13th-15th C)
Incipit: Galfredus permisione diuina taurinon electus

Vat.lat.14861, Direttorio dell coro colle riduzioni solite praticarsi nella sacrosanta basilica Lateranen. (1809)
Incipit: (f.3r) Domine labia mea ape-ries. Et os meum annuntiabit laudem tuam

See Iter liturgicum italicum, from St. Johns Lateran. table of contents from f.2r