Vatican Manuscripts Added Week 7 of 2021

A total of fifty-seven manuscripts were added to the online repository this week. The most dramatic piece from this week is absolutely Pal.lat.1631, the Palatine Virgil, a copy of the Aenied, Eclogues and Bucolics written in Italy, probably in the late 5th or early 6th C. This places its creation within the sphere of the Western Roman empire, or at least its living memory, thus making it both a physical and textual link to the Classical world. During its long life it was at the Carolingian Court and landed in Lorsch in the 9th Century. Later it was in the collection of Heidelberg by 1621, in time for the sacking of that city by a Catholic force which took the library back to Rome as war booty. The image to the right, f.13v, has part of Eclogue 8, starting "Talis amor Daphnim, qualis cum fessa iuvencum per nemora atque altos quaerendo bucula lucos propter aquae rivum viridi procumbit in ulva." The words continue without seperation, with only a punctus as an occasional punctuation.

The bottom border is from Vat.lat.8691, a copy of Jovianus Pontanus' De fortudine and De principe from the 15th century. This image was part of the border on f.43r, the start of De Principe.

Vat.lat.8691_0093_fa_0043r-border.jpg
Borg.ind.41, Bhàgavada

On palm leaves with a latin introduction dated to 1795 on paper


Borg.ind.53, Correspondence

Pal.lat.1631 (Upgraded to HQ), Virgil Georgics, Aeneis, Eclogues ("Virgilius Palatinus") (c. 500)
Incipit: Meliboeus Tityrus. Tityre tu patvlae recubans sub tegmine faci

Vat.lat.8592, Joannis Vincentii Gravinae Institutiones Juris Civilis & Canonici
Incipit: (f.5r) Institutionum Juris Civilis Liber Primus. Initio Interpretationis huius mulia nobis prefanda

Vat.lat.8619 (Upgraded to HQ), Battista da Varano (16th C)

Vat.lat.8624, Miscellanei Ecclesiastici Book 4
Incipit: (f.1r) Littere Innocentii B. [] in ord. anno X fol. 97. Innocentius Ep[iscop]us Seruus Seruorum Dei Priori

Vat.lat.8644, Materie di Francia, Book 23
Incipit: (f.IIr) Materie di Franciae. Appendice. Par. II. Controverdia agitata nella Cong[regatione] del S. O. sotto il Pontificato di Cle-mente XI

Vat.lat.8671, La Missione Legittima de Sagri Pastori di Gesù Cristo dal solo Romano Pontefice (19th C)
Incipit: (f.1r) Introduzione. 1. Fra gli errori in materia di dritto Pontificio vinnovati a giorni nostri

Vat.lat.8676, Guilelmus Brito Vocabularius biblicus (14th C)
Incipit: Difficiles studeo p[ar]tes q[ua]s biblia ge-stat pande[m].

Vat.lat.8688 (Upgraded to HQ), Documents relating to the Provincial Roman Synod of Benedict XIII (c. 1725)
Incipit: Aueua appena il Cardinal Fra Vincen-zo Maria dell'antichissima, e nobilissima Prosapia Orsina posto il piede sul Soglio di Pietro col nome di Benedetto XIII.

Begins with a diagram of the layout of the Nave of St. John Lateran, the location of the Synod.


Vat.lat.8691 (Upgraded to HQ), Jovianus Pontanus De fortudine, De principe (15th C)
Incipit: Ioannis Ioviani Pontani de For-titvdine ad alfonsvm dvcem ca lagriae liver primvs incipit. Qvi est de fortitvdine bellica et heroica. Victori tibi Dux Alfonse ac libertatis patriae propii-gnatori

Dedicated to Alphonsus dux Calabriae.


Vat.lat.8696, (c. 1773)

Vat.lat.8697, Jacobus de Ferraria Commentarius in Quartum librum Decretalium Gregorii PP. IX. (15th C)
Incipit: Iacobi de Zocchis Iur[is] Con[sulti] celeberrimi super 4° Decretal[ium] Lecturae. [Q]uoniam o[mn]is r[ati]o sup[er]ne creaturae vel ter-rene s[cie]n[ti]e in deo est qui ca-put est ear[um] et auctor

Vat.lat.8709, Trilingual Bible: Leviticus
Incipit: Liber Levitici, Caput I

Biblical text in Hebrew, Greek and Latin, on pale blue paper


Vat.lat.8722, Vita di Donna Olimpia Madachini da Pamfilii (c. 1655)
Incipit: (f.1r) Alle Signore Dame che Leggeranno l'Opera. Declice alle uostre gentilezze no-bilissime signore la Vita d'una Principessa impastata

Subtitled, "che overno la S. Chiesa durante il Ponteficato d'Innocent X doppo l'Anno 1644 sino all'anno 1655. Tanto curiosa, quanto politica e diletteuole"


Vat.lat.8727, Antonius Luschus Vicentinus Commentary on Cicero's Orations (15th C)
Incipit: Antonius Luscus orator Amplissimus Sup[er] or[ati]ones Trollunas. Magna Res. Est Eloquentia frater insignis atq[ue] opti-me

Initial flyleaf is gothic Missal(?)


Incipit: (f.3r) Capitulo primo. In principio creauit deus celum et

Begins with a computus table for Easter. f.3r has a title in faded pink at top.


Incipit: All' ill[ustre] Sigg[nore] il Sig[nor] Francesco de Nerdi, Sig[nor] mio sempre Osseruandiss

Vat.lat.8733, Vita di Sisto Quinto Peretti Papa. Book 1 (18th C)
Incipit: (p.1) Nacque sisto S[o]. nella Marcascioe nel Castelo delle Grotte Luogo, che fa 1800.

Incipit: Dall' Astrea Pastrale di G. V. Mi spinge alta cagune

Vat.lat.8737, Fransiscan Breviary (13th-14th C)

See Iter liturgicum italicum, See Bannister, H. M. Monumenti vaticani di paleografia musicale latina ID# 425[ Title: Breviarium Romanum, Folio: 170r, Century: 13x, Source: italiano (transizione), Provinance: ambrosiano, Notation: linea o rigo]


Vat.lat.8744, Copia d'un Trattato quale e stato levato de Verbo ad Verbum dall'originale di carattere antichissimo che si conserva nell'Archivio dal SS. Salvatore del Sancta Sanctorum in Roma (17th C)
Incipit: Copia d'un Trattato quale e stato levato de Verbo ad Verbum dall'originale di carattere antichissimo che si conserva nell'Archivio dal SS[mo] Salvatore del Sancta Sanctoru[m] in Roma. Si tratta dell'Imagine del S[ancti]s[imo] Saluatore quale si troua nel

Describes the "Sancta Sanctorum" at the Lateran, including a copy of Constantine's original grant and a history of the Scala Santa


Vat.lat.8745 (Upgraded to HQ), Muzio Manfredi Dossier (16th C, late)
Incipit: Absenti[us] y desesperado. Desesperado y absenti[us]

Vat.lat.8749, Marius Ruffus De Compisitione Libellus, Poems (15th C)
Incipit: B. P. D. Argentu[m] [] optime q[uod] in pe[r]p[e]tu[m]

Folios out of order, see Polak, E. J. (2015). Medieval and Renaissance Letter Treatises and Form Letters: [3.] A Census of Manuscripts Found in Part of Europe. The Works on Letter Writing from the Eleventh Through the Seventeenth Century Found in Albania, Austria, Bulgaria, France, Germany, and Italy. Netherlands: Brill.


Incipit: (f.1r) Indice de Camme[n]i moderni, ed antichi del Ser[inissimo] Gran Duca di Toscana, co-minci ando da pui grandi, e Segui-tando

Incipit: Leo ep[iscopu]s, seruus seruor[um] dei ad perpetua[m] rei memoria[m] sacri apostolatus

Vat.lat.8753, R. P. P. Lazzari Institution Historiæ Ecclesiasticæ Iuxta Sæculorum Seriem Digestæ (1742)
Incipit: (p.1) Institutiones Historiæ Ecclesiasticæ. Initia rerum omnium a præcati

Vat.lat.8757, Institutiones Historiæ Ecclesiasticæ
Incipit: Institutiones Historiæ Ecclesiasticæ. Prologomena in Vn iversam Historiam Ecclesiastica. Solent, qui disciplinæ aliquam docere debant, antequal ejusdem

TOC at the end of the volume


Vat.lat.8774, Letters of Cardinal Mazarin (1648)
Incipit: Lettere del Anno 1648. [] Sig[nora] Duchessa di Mantoua

Vat.lat.14692, Conferimento della cittadinanza e della nobiltà romana a Giovanni Battista Mosca e ai suoi figli Giovanni Matteo Liborio e Stefano, nobili aquilani. (1726)
Incipit: (f.7r) Nos comes rvtilivs uida schivs ac marivs gabriellivs et antonivs lancetta almae vrbis conserua-tores.

ff.1-6 are coats of arms and a portrait of Benedict XIII


Vat.lat.14705, Perpetual Calendar with Rubrics, Dominican Use (19th C)
Incipit: (f.2v) N. B. Non si sono fatte nel presente Calendario Perpetuo le translaponi de' Santi, di cui la Festa non puo celebrari

Vat.lat.14708, Officium Beatæ Mariæ Virginis (19th C)
Incipit: (f.3r) Orationes Dicendæ ante Officium. Psal. 103. Benedic Anima mea virgini mariæ honor et magnificantia eius in perpetuum

See Iter liturgicum italicum, from the Collegio dei Neofiti, stamped on f.2r


Vat.lat.14712, Stefano Bruti Le Memorie (c. 1849)
Incipit: (f.1r) Alcune Epoche della vita di Stefano Bruti fino al 3. Ottobre 1831. 1803. Domenica 25 Settembre ore 15 nato in Roma via de Prefetti N° Rione 4.

Vat.lat.14725, Claude Acharde Géographie de la Provence, Du Comté-Venaissin, de la Principauté d'Orange, du Comté de Nice, &c. Book II, Part 2 (1869)
Incipit: (p.369) Capeuo, rivière abondante qui le devient encore plus, avant de se jè-ter dane la Mer

Starts on p. 369, copied from an autograph manuscript at the BM of Boy-Estellon


Vat.lat.14764, Latarium (registro di multe) della corte temporale di Avignon. (1361-1362)
Incipit: Cartularii...

signifigant water damage to outer edges, more than 1/2 of text lost on ff.1-10


Vat.lat.14768, Latarium (registro di multe) della corte temporale di Avignon. (1364-1365)
Incipit: Latarium sue liber sportular[um]

Vat.lat.14769, Latarium (registro di multe) della corte temporale di Avignon. (1366-1369)

Vat.lat.14770, Latarium (registro di multe) della corte temporale di Avignon. (1366-1367)
Incipit: Liber seu Cartulariu[m] latar[um] seu

Vat.lat.14772, Latarium (registro di multe) della corte temporale di Avignon. (1367-1369, 1371)
Incipit: Liber Latare

Vat.lat.14773, Latarium (registro di multe) della corte temporale di Avignon. (1365-1368)

Vat.lat.14777, Registri delle sentenze di condanna della corte temporale di Avignon. (1364, 1372)

Contains a fragment of a different register


Vat.lat.14779, Frammenti di registri di sentenze di condanna della corte temporale di Avignon. (1364, 1365)

Vat.lat.14781, Complaints against Money Lending Jews (1406)

Complaints from the people of Pujaut and Avignon, given to Sicardo de Burguiroles, bishop of Conserans and papal legate in re: usury


Vat.lat.14786, Roger de Rabutin Count of Bussy Discours du comte Bussy Rabutin à sa famille sur le bon usage des adversités (17th C)
Incipit: Discours du Comte de Bussy Rabutin a sa famille sur le bon usage des Aduersités. Quand je fais reflection Mes engans au se trauerses de ma vie

Vat.lat.14787, Henri Bayler, Urban V, Paul II, Paul V, et al. Assorted Documents (1301-1600)
Incipit: Hec in libro ubi scripta su[n]t nora[m]

Vat.lat.14790, Lead Taxes for Episcopal, Archiepiscopal Churches, and Monasteries (1818-1827)
Incipit: Asculan Provi[ncial]e Beneventan

Vat.lat.14805 contains documents removed from this volume


Vat.lat.14804, Documentazione proveniente dal fondo Alessandri. (1601-1800)
Incipit: Expedita suit dismembratio quarte partii fructuum

Vat.lat.14807, Bernardino Baldi, Virgil Dictionary, Poems, etc (1575-1617)

Vat.lat.14808, Justinian Assorted Fragments, Institutiones and Digests (1001-1400)
Incipit: -bita[n]t dinumeratio[n]e habita .xx. mili-um diurnor[um] & amplius .xxx. dierum

Vat.lat.14809, 12 Assorted Charters (1501-1900)
Incipit: Antonivs Maria. C. ab allus Juris vtrius q[ue] Doctor Multu[m]

Vat.lat.14810, 24 Assorted Charters (1501-1900)
Incipit: Urbanus ep[iscopu]s seruus seruor[um] dei Dilectis filiis sancti Stephani magnum et sancti philippi

Vat.lat.14815, Liturgical Fragments (11th-16th C)
Incipit: Ambulans ie[su]s iuxta maræ galilee vidit petru[m] & an...

See Iter liturgicum italicum, includes multiple fragments with notated music. The calendar on f.22r-27v contains, in a later hand, notes of papal elections through the 14th C. It was originally owned by Opizzo Fieschi, Latin Patriarch of Antioch (†1291)


Vat.lat.14838, Miscellaneous Law Texts (1101-1600)

Vat.lat.14839, Giuseppe Paribeni Institutiones in ius canonicum. (1764)
Incipit: Institutionum Juris Canonici Lib. I. Titulus I. Quid sit Jus Canonicum, et unde de-rivatum

Vat.lat.14851, Fragments: Missal, Evangelary, Antiphonarium (1101-1400)

See Iter liturgicum italicum, notated music on ff. 43r-v


Vat.lat.14853, Antiphonarium (16th C)
Incipit: Preocupemus faciem do-mini. Et in psalmis uibile-mus ei Venite

See Iter liturgicum italicum, notated music


Vat.lat.14854, Kyriale Antiphonarium Graduale (1591-1610)
Incipit: (f.2r) ... d Aspersionem E... Bened[icte] Antiph[ona]. Asperges me Domine his-sopo & mundabor

See Iter liturgicum italicum, notated music. Paper burned from the ink