Vatican Manuscripts Added Week 40 of 2022

A total of sixty manuscripts were digitized this week. A new pattern is developing with Barb.lat and Ott.lat as the most common fonds, with nineteen and sixteen respectively, and Vat.lat is the third common fond, with fourteen. Interestingly, considering that this week was Yom Kippur, 5 Hebrew manuscripts from the Urb.ebr collection were added. The week concludes with two each from Vat.ind and Ross and single contributions from Pal.lat and Vat.gr.

To the right is a rightly famous, if somewhat enigmatic, image, the flyleaf from Ott.lat.3. This is an early 11th C leaf, written either at Montecassino or in the near vicinity, containing the office for Tuesday and Wednesday of the second week of lent in Old Beneventan script and with Beneventan-style neumes. It is, however, neither the Beneventan nor Gregorian rite, but Ambrosian chant, most commonly found in Milan and vicinity. It is an odd quirk of the Cassinese chronicles and rubrics that they seem to refer to Beneventan chant as "Ambrosian" (perhaps to assert an older history to it in order to preserve it), but this is actual Ambrosian Ambrosian chant, and the oldest known witness to that repertoire. As it is also older than the Abbacy of Desiderius, beginning in 1058, it is possible, as Dom Hesbert believes, that it was Desiderius who brought true Beneventan chant to Montecassino, and before then the abby used the Ambrosian tunes.1

Below is part of the border from f.1r of Ott.lat.42, a collection of sermons for Lent by Robertus de Licio.

  1. A good analysis of this manuscript is in Boe, J. (1980). "A New Source for Old Beneventan Chant The Santa Sophia Maundy in MS Ottoboni lat. 145". Acta Musicologica, 52(2), 122–133. https://doi.org/10.2307/932489
Ott.lat.42_0011_fa_0001r-border.jpg
Barb.lat.275, Aristotle Logic, Physics, De generatione et corruptione, Metaphysics (17th C)
Incipit: In uniuersam Aristotilis Logicam Introductio. Artificialis logica nihil

Barb.lat.390, Vulgate Psalter, per Sixtus V (17th C)
Incipit: Psalmus Primus argumentum Ostendit Beatitudinem siue in spe siue in re non contingere nisi hominibus iustis, proinde iustitiæ

Barb.lat.419, Unica Secundum quatuor Evangelistas Passio Domini Nostri Iesu Christi (17th C)
Incipit: (f.IIIr) Em[erentissime] princeps. Aquila grandis magnarum alarum Venit ad

Barb.lat.470, Andrew of Jerusalem, Marco Hoppero (tr) (16th C)
Incipit: B. Andreæ Hierosolymitani Archiepiscopi Cretæ In B. Virginis Annunciationem Sermo Interprete Marco Hoppero

Barb.lat.471, Officium proprium S. Joseph (17th C)
Incipit: Beatissime Pater. Quod sacerdos omniam minimus ultro Sacerdotem

Barb.lat.472, De Divinis Officiis (14th C)
Incipit: Aduent[us] d[omi]nici ratione[m] t[em]p[or]is & officii

Barb.lat.478 (Upgraded to HQ), Alvari Opera Omnia Quae in Bibliothecis Hispaniae Exstant (17th C)

Barb.lat.479, Pontificale (15th C)
Incipit: (f.2r) In chr[ist]i no[m]i[n]e incipiy ordo qualit[er] reliquiae recondant[us]

Barb.lat.490, Office (17th C)
Incipit: In Sanctovm Mar-tirvm Rvphini et Cesidii. Atque aliorum Sociorum Transaquis

See Iter liturgicum italicum, from Trasacco(Abruzzo)


Barb.lat.494, D. Laurentii Justiani, et al. Opus de Agone Christi, etc. (15th C)
Incipit: Ad honorem dei eterni Amen. Incipit liber de triumpha-li agone mediatoris chr[ist]i. Incipit prologus.

Barb.lat.500, Adalbert of Metz Speculum Gregorii (14th C)
Incipit: Incipit prologus adalberti levite ad hairmannum presbiterium

Barb.lat.509, Servasanto de Faenza Summa de exemplis naturalibus. (15th C)
Incipit: Incip[it] p[ro]log[us] su[m]ma d[e] ex[emplis] na[tur]alib[us] editam a fr[atr]e s[er]uo S[an]c[t]o de ordine fratru[m] minor[um]

Barb.lat.512, Commentaria, seu glosae in varios hymnos (15th C)
Incipit: Iiste dicit[er] liber ymnor[um] ymn[us]

Barb.lat.514, Horologium Sapientiae (14th C)
Incipit: Incipit prologus libri qui initalatur horologium sapi-encie

Barb.lat.515, Narrationes sive exempla virtutum (14th C)
Incipit: Antiquor[um] p[at]r[u]m exemplo didi-ci n[on] n[u]llos ad v[ir]tutes

Incipit: Ad sanctissimum ac beatissimu[m] p[at]rem d[omi]n[um] Eugenium q[ua]rtu[m] fratris Johannis Leonis romani ordinis prediacatoru[m] De uisione beata.

Barb.lat.517, Orationes ex missali et Rituali, et Ordo commendationis animae (14th C)
Incipit: Psalmi de cantic[] grad[uale] ps[alm]. Domine ne in ira tua

In a late Beneventan hand


Barb.lat.519, (13th C)
Incipit: In hocce libro manuscripto, qui Fuit quondam Caroli Ruine

Intro is an 18th C description (ff.1r-3v)


Barb.lat.520, St. Bernard, Anselm of Canterbury Sermons, Fides quarens intellectum (14th C)
Incipit: Incip[it] prefacio in laudibus virginis martis. Scribere me aliquid & deuot[i]o

Ott.lat.3 (Upgraded to HQ), Martyrology (11th C)

See Iter liturgicum italicum, See Bannister, H. M. Monumenti vaticani di paleografia musicale latina ID# 354[, Folio: Ir, Century: 11/12, Source: Beneventana, Provinance: ambrosiano, Mont


Ott.lat.22, Innocent III, et al. De contemtu mundi, De Novissimis liber, etc.
Incipit: Domino partri Ka[rissi]mo per dei gra[tia]m portuensi

Ott.lat.26, Andreae Nicolai de Hungaria, et al.
Incipit: [H]ystoria sacre legis no[n]

Ott.lat.27, (15th C)
Incipit: Quando po[n]tifex prepa-rat se ad missam quis ordo & per quos

Ott.lat.30, De Penitentia et Satisfactione Lectiones
Incipit: Secundo sacramentu[m]

Ott.lat.31, Raymond Llull, Nicolaus Alamannus, et al. Pro equationibus duodecim domorum apud Florentia, etc.

Ott.lat.34, Bible: Pauline Epistles (glossed)
Incipit: Pavlvs Pavlus Servvs chr[ist]i i[e]hv[s]

Ott.lat.36, Coelius Sedulius Carmen paschale (1473)
Incipit: Incipit Liber sedv-lii de actibvs pro-phetarvm et toto christi salvatoris cvrsv, Pascales qvicvnq[ue]

Scribe: Antonius Sinibaldus, signed and dated in colophon on f.59v


Ott.lat.42, Robertus de Licio Quadragesimale (15th C)
Incipit: Mvlti svnt uocati oauci u[er]o electi

Ott.lat.45, Raymond de Peñafort De Penitentia et de Matrimonio, Book IV
Incipit: Quonia[m] ut ait

Ott.lat.49, Thomas Aquinas, Hugh of St. Victoire Liber de Officio Sacerdotis, Speculum Ecclesiae, et de casibus occurrentibus, Summa Confessionis, etc
Incipit: ad p[at]rem uolo pater ut fdeles sint unu[m]

Ott.lat.50, Mamotrectus super Bibliam
Incipit: P[ro]logus in libro q[ui] d[ici]t Mamotrect[us] s[un]t dictio[n]es difficiles toti[us]

Ott.lat.52, Jacobi de Taramo
Incipit: Librum behalis quem conposuit d[omi]n[u]s Jacob[us] de taramo et sequit. Uniuersis chr[ist]i fidelibus, atq[ue]

Ott.lat.57, De Virtutibus et Viciis alisque Chtistianae Religionis

Begins with a table of contents, f.1 is extremely damaged


Ott.lat.58, Bible: Gospels
Incipit: Incipit p[ro]logus s[an]c[t]i jeroni-mi p[res]bite]ri sup[er] quattuor e-uangelia. Beatissimo pape damasio

Ott.lat.78, John Cassian, et al. Institutis Coenobiorum, etc (15th C)
Incipit: Gennadivs in libro de viris illvstri-bvs de hvivs libri conditore sic loqvitvr. Cassianus natus schyta constantinopoli

Pal.lat.1269 (Upgraded to HQ), Johannes Magenbuch Medical prescriptions (1525-1528)

Codices Palatini Entry, from Nürnberg


Ross.1074, Aegidius de Bellamera Consilia (14th C)
Incipit: [S]upposita Reservat[i]one gene-rali beneficioru[m]

first half of a two volume set with Ross.1075


Ross.1125, Quatuor Libri sententiarum: puncta reportata (1456)
Incipit: In nomine domini nostri iesu cristi per quem accepim[us]

Urb.ebr.25, Maimonides Mishneh Torah (14th-15th C)

Italian script, scribe is named "Menahem" per acrostic on ff.12r,147v


Urb.ebr.27 (Upgraded to HQ), Isaac b. Joseph of Corbeil Mizvot Katan (1325-1375)

Ashkenazic semi-cursive


Urb.ebr.33 (Upgraded to HQ), Menahem b. Benjamin Recanati Responsa/Halakhic decisions (1325-1375)

Italian semi-cursive


Urb.ebr.34, Zerahiah b. Isaac ha-Levi Gerondi Sefer ha-Ma'or, Sefer ha-Zava (1301-1350)

The first work is a commentary on the Code of Isaac Alfasi. Spanish Sephardic semi-cursive


Urb.ebr.46 (Upgraded to HQ), Averroes, Moses b. Solomon of Salon (tr) Commentary on Aristotle's Metaphysics (tr) (1397)

Sephardic semi-cursive. From Bologna


Vat.gr.977 (Upgraded to HQ), Theophylactus Simocatta, Nicephorus Historiae, Breuiarium Historicum (10th C)



Vat.lat.7070, Pierre Chevet, Biagio Palma, Domenico Fedini, et al. Vita e miracoli di S. Ivo, sacerdote e confessore, avvocato de' poveri vedove et orfani, Trattato dell'annegatione interiore dell'anima, con che facilmente si acquista la perfettione christiana, La vita di S. Bibiana, Vergine e martire Romana alla santità (17th C)
Incipit: All'Em[entissimo] et R[everentissimo] Sig[nore] e Pron Cosmo Il Sig[nor] Card[inal] Antonio Barberino Nipote di N[ost]ro sig[nore] Papa Vrbano VIII[o]. La Vita di S. Ivo raccolta da me per

Vat.lat.9788, Felice Contelori Relatione delle cose seguite circa la cassatione dell'Inscritione d'Alesandro 3 nella sala Regia del Palazzo Vaticano (17th C)
Incipit: Relatione delle cose sequite circa la cassatione dell'Inscritione d'Alesandro 3[o]. Nella gran Sala regia del Palazzo Vaticano si uede in un quadro

Scanned Microfilm


Vat.lat.9991, Sallust Bellum Catilinae, Bellum Jugurthinum, etc. (12th C)
Incipit: (f.2r) Incipit Salvstivs. Omnis ho[mi]n[e]s q[ui] studet sese

See Bannister, H. M. Monumenti vaticani di paleografia musicale latina ID# 86[ 13th C German neumes on f.96v]


Vat.lat.10020.pt.1, Letters to D. Giovanni Battista Rodella. (1748-1791)

504 letters across both volumes


Vat.lat.10096, Priovincia Franconica fratrum minorum Capucinorum ab anno 1772 (c. 1772)
Incipit: (f.2r) Nomina Cognomina, Asates

Vat.lat.10121, Passion of Ss. Abundius, Marcianus, Johannes, Abundantius and children, Invention and Translation of Ss. Abundius, Marcianus, Johannes, Abundantius, and children, c. 1000 (15th C)
Incipit: Incipit passio S[an]c[t]or[um] Martir[um] Abu[n]di et Abu[n]-dantii et Martiani et Joh[ann]is eius filii. Temporibus Diocletiani et MAximia-ni Imperator[um].

Vat.lat.10122, Giuseppe Blondi Morte dell'Ill.mo Sig. Troilo Savelli decapitato in Roma nel Castello di S. Angelo a dì 18 d'aprile 1592. (1592-1600)
Incipit: Morte dell'Ill[ustrissimo] Sig[nor] Troilo Sauel-li, decapitato in Roma nel Castello di S. Angelo a di 18 d'Aprile 1592. Erano 17 di Aprile alle hore 4 di nottre intor-ni il Sabbao seguente

Vat.lat.10139, Thomas Aquinas Summa contra Gentiles, Books I-IV (1275-1300)
Incipit: Quod sit officiu[m] sapientis

Vat.lat.10141, Albertus Magnus, Antonius Uccelli Commentarius in librum ps-Dionysii Areopagitae in divinis nominbus (19th C)
Incipit: Prefazione. Tutti sanno che gran genio du S. Tomaso d' Aquino nelle

prefaced and copied by Uccelli


Vat.lat.10160, Joseph Garampi Dissertationem de nummo argenteo Beendicti III P. M. (18th C)
Incipit: (p.VII) Reverendissime, ac Excellentissime domina Comes Domine ac Moecenas Gratiosissime!

the 1749 printed edition with marginal notes


Vat.lat.10168, Giorgio Gatti All'opuscolo intitolato "È stato mai a Roma l'Apostolo Pietro 2a edizione" Riposta, con la confutazione della dottrina degli Evangelici (1874)
Incipit: (p.III) Al Cortese Lettore L'Autore. Io che nulla ricerco di quanto si fa

Donated to the library April 18, 1883 by Georgio Gatti


Vat.lat.10172, Antonio Fiocca Memorie istoriche de fatti più notabili succeduti in Roma nell'anni 1708 e 1709 circa le note emergenze nelle corti di Roma, Vienna e Barcellona e Napoli registrate dall'abate Antonio Fiocca e dedicate al merito impareggiabile di mons. Annibale Albani.... (18th C)
Incipit: (f.IVr) Ecc[elentissimo] e R[everentissimo] sig[nore] Monsig[neur] Albani. La benignita di

Vat.lat.10173, Conclave deu historica narratio de Alexandri VIII Ottoboni electione (17th C)
Incipit: Dedicazione dell'opera all'e[mentissi]mo e R[everentissi]mo sig[no]r Il signor Cardinal'Otthobono. Quest' opera se non in dono

Vat.lat.10177, Trattato apologetico dell'interdetto ecclesiastico, nel quale [...] si dimostra l'antichità e la giustizia di questa censura [...] contro molte scritture composte sopra gl'interdetti fulminati da più vescovi nelle loro diocesi e particolarmente con (1701-1725)
Incipit: (p.1) Stupor, et mirabilia facta sunt in terra Prophete