Vatican Manuscripts Added Week 43 of 2023

A banner week ends with one-hundred and seventeen manuscripts digitized. Following recent patterns, the bulk are in Greek, forty-four in Pal.gr and seventeen in Reg.gr.Pio.II, followed by the Latins contributing fourteen in Ott.lat, ten in Vat.lat, and six in Barb.lat. Additional Greek volumes came from Reg.gr with nine, P.I.O. with eight, some Greek and some Russian, and Barb.gr with five. One each came from Borg.arm, Ross, Vat.ar and Vat.gr.

Martianus Capella was a fifth century jurist in Roman north Africa, perhaps a contemporary of St. Augustine. His only surviving work is De nuptiis Philologiae et Mercurii, a complex and esoteric allegorical work purporting to tell of the marriage of Mercury (profit) to the maiden Philologia (the love of learning and letters). Due to a focus on the seven liberal arts, they are given as servants to the bride as part of the wedding gifts, it was an important part of the Medieval academic curriculum. The text, however, is difficult to understand so glossed copies, like Ott.lat.1840 of which f.1v is seen to the right, were made. This has much the same structure as a glossed Bible, with interlinear glosses pointing to more detailed marginal glosses.

At the bottom is a line of text from f.76v of P.I.O.22. This single line contains both red rubrication and black main-text in both Arabic and Syriac for the bilingual Typikon. This is the main Greek Orthodox liturgical book, containing the order and description of all the services for the liturgical year. It is, however, not a "complete" liturgical book for it only contains the description of what text to read, not the texts themselves, which require associated Lectionaries, Psalters and other books.

P.I.O.22_0166_fa_0076v-border.jpg
Barb.gr.356, Sermons and Patristic Writings

Barb.gr.547 (Upgraded to HQ), John Chrysostom, et al Sermons

Barb.gr.555 (Upgraded to HQ), Sermons and Hagiography (13th C)

Barb.gr.563, John Chrysostom, Gregory of Nyssa, Theodoretus of Cyrene, et al Epistles and Hagiography (11th C)

Barb.gr.567, Johannes Zonaras, et al Catena on Song of Songs, Commentary on Epistles (1561)

Barb.lat.899, (17th C)
Incipit: Svmma Theologica Sancti Thomæ Prima pars. Qvæstio 1[a]/ Theologia prout Sic sumitur

Barb.lat.981, Antoninus Diana An Pragmatica super chartam vulgo dictam Papel Sellado violet Ecclesiasticam Immunitatem. (17th C)
Incipit: An Pragmatica super Chartam vulgo dictam Papel Sellado violet Ecclesi-asticam Im-munitatem. De hoc casu consultus fui anno

Barb.lat.983, Compendium disciplinae interioris practicum, etc (17th C)
Incipit: Compendium Disciplinæ interioris practicum. Tenditur ad perfectionem triplici via

Barb.lat.987, Barnabae Riccoboni Liberum Arbitrium sive De Libera Hominis facultate dilucidatio (17th C)
Incipit: (f.1r) S[anctissimo] D. N. Pavlo Pap. V. Barnabas Riccobonus Rhodiginus Abbas oliuet[us]

Barb.lat.990, Gaspare Vollpedrosa Observationes de casibus conscientiae, in Enchyridion Doctoris Martini ab Azpileveta Navarri (16th C)
Incipit: Obseruationes De casibus conscientiæ in Enchyridion Doctoris Martini ab Azpileueta Nauarri

Barb.lat.995, Christophori Ranzovii Epistola ad Georgium Calixtum professorem Helmstetensem qua sui ad Catholicam Eulesiam accessus rationes epponit (1650)
Incipit: (f.1r) Calrissimo Doctissimor[um] viro Georgio Calixto Christophorus Ranzouus salutem plurimam

Borg.arm.5, Psalter and Songs (1595)

Dated Armenian year 1044 on f.253r


Ott.lat.537, Vita B. Guntheri Langravii Turingia et Gothardi Episcopi
Incipit: (f.1r) Incipit vita & obitus b[ea]ti viri Gunt-heri olym Langrauii Tunringie & allye krueta in vita b[ea]ti Gothardi [con]fes-soris & ep[iscop]i Hyldesham[en]sis

Ott.lat.543, Breviary
Incipit: (f.7r) Inuitat[orium]. Preocupem[us] facie[m]

ff.1r-6v is a calendar


Ott.lat.553, S. Francisci Vita et Miracula ab Bonaventura descripta
Incipit: Incipit p[ro]log[us] i[n] legenda[m] beati fra[n]cisci [con]fessoris egregii. Apparuit gr[ati]a dei saluatori[s]

Ott.lat.559.pt.1, Breviary, Fransiscan Use
Incipit: (f.9r) In nomine d[omi]ni n[ost]ri ih[s]u chr[ist]i incipit ordo breuarii fr[atru]m minor[um] s[e]c[un]d[u]m consuetudi[n]em romane curie

ff.3v-8v is a calendar


Ott.lat.559.pt.2, Breviary, Fransiscan Use
Incipit: Inuitatoria sub scripta dicuntur singulis dieb[us]

Ott.lat.563, Arnoldi Meyerfeld Discursus pacificus inter Ecclesiam et Luterum cum prologo
Incipit: (f.2r) Eminentissime, ac Reverendissime Princeps Moecenas ad cineres usque colende!

Ott.lat.571, Summa Concilii Basileiensis
Incipit: (f.1r) Summ Concilii Basiliensis. Cvm ad sedandum diuturnum, et perniciosissimum schisma, quod eccl[es]iam Dei per annos circiter

Ott.lat.1473 (Upgraded to HQ), Alcuin, ps-Bede, Wace, et al Statuti veneti, Propositiones ad acuendos iuvenes cum solitionibus, De arithmeticis propositionibus, Histoire des trois Marie et Assomption de Notre Dame, Evangile de la Passion selon saint Matthieu, etc (14th C, 1175-1225)

See JONAS, fragments of three manuscripts bound together


Ott.lat.1501, Boethius, et al Consolation of Philosophy, Recettes (12th C, 15th C)
Incipit: Carmina qvi quonda[m] studio florente peregi

See JONAS, first path (ff.1r-45v) is 12th C, second path is 15th


Ott.lat.1645, Messale Corvini Discritissimi otatorii ad octavianum Caesarem
Incipit: (f.4v) I. O. M. Messalæ corvi-nii disertiss[imi] ora-toris ad octavia-nvm caesarem

Ott.lat.1840, Martinus Capella, Remi of Auxerre De nuptiis Philologiae et Mercurii, glossed (1201-1272)
Incipit: Titul[us] iste quatuor no[m]i[n]a dat suo auctor[um]

See Biblissima, owned by Gérard d'Abbeville (1225?-1272)


Ott.lat.2115, Johannes Andreae Ars Dictaminus, Formularia, etc (14th C)
Incipit: Incipit summa dictaminus mag[ist]ri Johanis bonouiensis. Reu[er]endo in chr[ist]o

Ott.lat.2166, Tractatus Prosodia (14th C)

Ott.lat.2746, Varia de Regno Hungaris
Incipit: (p.1) Expostvlatio Joannis Regis de Rege Ferdinando et pro-vacatio ad singulare certamen. Joannes Dei gratia Rex Hungaria Dalmatiæ

P.I.O.4, Logos Panagyricos and Epitafio (1788)

See Biblissima, Greek, printed with sparse annotations. Flyleaves are greek liturgy(?)


See Biblissima, in Greek


See Biblissima, in Greek


Incipit: La Dominica di Pasqua all'Alba si va in Chiesa

P.I.O.22, Typikon, Greek Orthodox Use

Translated from Greek to Arabic and Syriac by Youhouua, ibn Hajj George de Blarrani of Tripoli


In Greek


P.I.O.slav.14, Prazdniki na krjukovych (19th C)

Liturgy with musical notation


P.I.O.slav.30, History of the Conception and Birth of Tsar Peter I (18th C)

Pal.gr.114, Manuel Moschopulus, Euripides De vita Euripidis, Hecuba, Orestes, Phoenissae (14th C)

See Biblissima, Codices Palatini Entry, Pinakes Entry, early leaves are a palimpsest over a 10th C undertext


Pal.gr.115 (Upgraded to HQ), Aristotle Physica (15th C)

See Biblissima, Codices Palatini Entry, Pinakes Entry, scribe: Ἐμμανουὴλ Ἀτραμυττινός


Pal.gr.116 (Upgraded to HQ), Manuel Chrysoloras, Aristophanes, et al Erotemata grammaticalia, Plays with scholia: Plutus, Nubes, Ranae, Riddles (14th C)

See Biblissima, Codices Palatini Entry, Pinakes Entry, scribes: Θεόδωρος Γαζῆς (ff.23r-24v), Ἀλέξιος (ff.25r-140v)


Pal.gr.117, Dio Chrysostomus, Gorgias, Themistius, Lysias, Plutarch, Synesius of Cyrene Orations, Helenae encomium, De obitu patris, De caede Eratoshenis, etc (14th-15th C)

See Biblissima, Codices Palatini Entry, Pinakes Entry, scribe: Γεώργιος Γαλησιώτης (ff.176r-183r, 198r-212r)


Pal.gr.118, Theodore of Gaza, Manuel Moschopulus Grammaticae Introductio, Erotemata grammatica (1490)

See Biblissima, Codices Palatini Entry, Pinakes Entry, scribe: Ἰωάννης


Pal.gr.119, Boethius, Maximus Planudes (tr) Vita Boethii, De consolatione philosophiae tr) (15th C)

Pal.gr.120, John Climacus Scala paradisi, Liber ad pastorem (1322 - 1323 )

See Biblissima, See Database of Byzantine Book Epigrams, Codices Palatini Entry, Pinakes Entry, scribe :Στέφανος (ff.46r-184v)


Pal.gr.121, Proclus In Platonis Timaeum (1501-1550)

See Biblissima, Codices Palatini Entry, Pinakes Entry, scribe: Κωνσταντῖνος Μεσοβώτης


Pal.gr.122 (Upgraded to HQ), Flavius Philostratus, Libanius, Menander, Michael Hapluchirus, Aesop, et al Epistles, Progymnasmata, Sententiae sleectae, Fables, etc (1450-1500)

See Biblissima, Codices Palatini Entry, Pinakes Entry, scribe: Γεώργιος Ἑρμώνυμος


Pal.gr.330, Theocritus Idylla, with Scholia (15th C)

See Biblissima, Codices Palatini Entry, Pinakes Entry, scribe: Ἰμμανουὴλ Ῥουσωτᾶς (ff.1r-40v, 49r-70v)


Pal.gr.331, Dionysius Periegeta Orbis descriptio (13th C)

Pal.gr.332, Herodotus Histories (15th-16th C)

Pal.gr.333, Georgius Codinus De officiis (15th-16th C)

Pal.gr.334, John of Damascus Expositio Fidei (1528-1531)

See Biblissima, Codices Palatini Entry, Pinakes Entry, scribe: Δημήτριος Ζῆνος


Pal.gr.335, Sophocles Ajax, Electra, with Scholia (15th C)

See Biblissima, Codices Palatini Entry, Pinakes Entry, scribe: Μιχαὴλ Λύγιζος


Pal.gr.337, Bible: Job, Proverbs, Ecclesiastes, Song of Songs, Wisdom of Solomon, Sirach (1101-1150)

Pal.gr.338 (Upgraded to HQ), Ovid, Maximus Planudes (tr) Metamorphoses (tr)Q (16th C)

See Buonocore, Marco. “I CODICI DI OVIDIO PRESSO LA BIBLIOTECA APOSTOLICA VATICANA.” Rivista Di Cultura Classica e Medioevale 37, no. 1 (1995): p. 27, Biblissima, Codices Palatini Entry, Maximus; Planudes; Ovidius Naso; Publius [Bearb.]Metamorphoseon libri VIII15-16. Jh., Pinakes Entry,


Pal.gr.339, Cyril of Alexandria De Dogmatum Solutione, Contra Iulianum imperatorem (15th-16th C)

Pal.gr.340, Demosthenes Philippicae, De corona trierarchiae (16th C)

Pal.gr.342, Leontius of Jerusalem, Maximus the Confessor Contra Monophysitas, Contra Nestorianos, works (1552)

Pal.gr.343 (Upgraded to HQ), Euripides Phoenissae, Hippolytos (15th C)

See Biblissima, Codices Palatini Entry, Pinakes Entry, scribe: Ἰωάννης Γρηγορόπουλος


Pal.gr.344, Aeschylus Prometheus Vinctus, Seven against Thebes (16th C)

Pal.gr.345, Euthymius Zigabenus, Photius of Constantinople Panoplia dogmatica ad Alexium Comnenum, Ad Michaelem Bulgariae principem (15th-16th C)

Pal.gr.346, Andreas of Caesarea Commentarius in Apocalypsin (14th or 16th C)

See Biblissima, Codices Palatini Entry, Pinakes Entry,Pinakes lists 14th C, Heidelberg 16th


Pal.gr.347, Proclus, Porphyry, Aristotle Theologia Platonica, Isagogue, Categories (15th-16th C)

Pal.gr.348, John Philoponus In Nicomachi arithmaticam introductonem (15th-16th C)

Pal.gr.349, Menologium: December-January (10th-11th C)

Pal.gr.350, Libanius Orations and Declamations (1501-1550)

Pal.gr.351, Nilus Ancyranus, Theodorus II Lascaris Narrations, Canon in S. Deiparam (14th C)

Pal.gr.352, Glossary on Homer, Etymologica Homerica, Enerraatio de regno Neapolitano (1488)

See Biblissima, Codices Palatini Entry, Pinakes Entry, scribe: Ἰωάννης Παπύλας


Pal.gr.354, Euripides Vita Euripides, Argumentum Hecubae, Hecubae with Scholia, Argumentum Orestis, Orestes with Scholia (1448 )

See Biblissima, See Database of Byzantine Book Epigrams, Codices Palatini Entry, Pinakes Entry, scribe: Νικόδημος μοναχός


Pal.gr.355, Theodorus Prodromus, Pardus Gregorius Corinthius Expositio canonum Cosmae et Iohannis Damasceni, with Scholia (14th C)

Pal.gr.357, Nicon of Montis Nigri, John of Damascus Interpretationes divinorum mandatorum, De haeresibus (13th C)

Pal.gr.358, Michael Moschopulus, Thomas Magister, Georgius Lecapenus, Argyropulus Johannes Aetius Amidenus Miscellany (15th C)

See Biblissima, Codices Palatini Entry, Pinakes Entry, scribe: Γεώργιος Τριβιζίας


Pal.gr.359 (Upgraded to HQ), Gennadius Scholarius De processione Spiritus Sancti tractatus (Contra Latinos) (c. 1460-1470)

Pal.gr.360 (Upgraded to HQ), Porphyrius, Nilus Cabasilas, Libanius, Aelianus Claudius, Palaephatus, ps-Nonnus, Manuel Moschopulus, et al Miscellany (1451-1500)

See Biblissima, Codices Palatini Entry,Pinakes Entry, partial scribe: Μιχαὴλ Ἀποστόλης


Pal.gr.361 (Upgraded to HQ), Nectarius Casulorum, Nicetas Seides, Johannes Chrysostomites VIII, et al Theological Miscellany (15th C)

Pal.gr.362, Nicolaus Cabasilas Enarratio S. Liturgiae (1451-1500)

Pal.gr.363, Liturgical Miscellany (15th-16th C)

Pal.gr.364.pt.1 (Upgraded to HQ), Theological Miscellany (14th-15th C)

Pal.gr.364.pt.2 (Upgraded to HQ), Theological Miscellany (14th-15th C)

Pal.gr.365, Basil of Caesarea, et al De lapidibus, De re rustica, Veterinaria (c. 1465-1480)

Pal.gr.366, Simplicius, Gregory of Nazianzus, John Chrysostom, Basil of Caesarea In Aristotelis physicorum, Orations, Thema: Trinitas, Works (14th C)

Pal.gr.368 (Upgraded to HQ), Euthymius Hagiorita, Athanasius of Alexandria, John Chrysostom, Anastasius of Sinai, Ephraem Graecus Vita Barlaam et Josaph, etc (11th-12th C)

Reg.gr.108, Leontius Byzantinus, Photius, Theodorus Abucara Writings (16th C)

Reg.gr.112, Dexippus In Aristotelis Categories (16th C)

Reg.gr.117, ps-Cato, ps-Gregentius, Boethius Disticha, Works, Consolation of Philosophy (14th C)

Reg.gr.118, Theodorus Metochites Commentary on Aristotle (1548)

Reg.gr.120, Aristides Aelius, Libanius, Plutarch Works (13th C)

Reg.gr.121, Syrianus In Aristotelis Metaphysica (16th C)

Reg.gr.122, Aspasius In Ethica Nicomachea (16th C)

Reg.gr.124, Aristotle, Alexander of Aphrodisius, Theophrastus Problemata, Mechanica, Metaphysica (16th C)

Reg.gr.Pio.II.1, Catenas: Job, Song of Songs, Sirach, Esther, Tobit, Judith (11th C)

Reg.gr.Pio.II.3, Basil of Caesarea, Origen In Isaiae prophetae, Books I-XVI (15th C)

Pinakes Entry, scribe: Κωνσταντῖνος Ῥεσινός


Reg.gr.Pio.II.18.pt.3, Catena on Prophets: Jeremiah, Baruch, Jeremiah Threnos, Ezechiel, Habikuk, Isaiah, Daniel (16th C)

Starts f.529


Reg.gr.Pio.II.20 (Upgraded to HQ), Bible: Pentateuch (14th C)

Reg.gr.Pio.II.21, Gregory of Nazianzus, Basil of Caesarea, Asterius Amasenus, Basil of Seleucia, et al Sermons and Hagiography (11th C)

Pinakes Entry, scribe: Κωνσταντῖνος


Reg.gr.Pio.II.23, John Chrysostom, Ephraem, Leontius of Jerusalem, Athanasius of Alexandria, et al Sermons (11th C)

Reg.gr.Pio.II.27, Isidori Pelusiotae Epistles (15th C)

Pinakes Entry, Scribe: Guglielmo Sirleto cardinal


Reg.gr.Pio.II.28 (Upgraded to HQ), Menologium for January- (12th C)

Reg.gr.Pio.II.31 (Upgraded to HQ), Triodium et Pentecostarium (11th C)

Reg.gr.Pio.II.33, Evangeliarum secundum Dominicas (11th C)

Reg.gr.Pio.II.38, Quintus Epicus, Paul Silentarius, ps-Herodotus, Dio Chrysostom, Homer, Antipater Sidonius Vita Homeri, Illiad, De Homero, epigrams (15th-16th C)

Reg.gr.Pio.II.41, Demosthenis Orations (15th C)

Pinakes Entry, scribe: Θωμᾶς Βιτζιμάνος


Reg.gr.Pio.II.42, Phalaridis, Pythagoris, et al Letters (16th C)

Reg.gr.Pio.II.43, Epictetus Dissertationum (15th-16th C)

Reg.gr.Pio.II.45, Constantinus Manasses Compendium chronicum (14th C)

Reg.gr.Pio.II.49, Theodoretus of Cyrene, Cyril of Alexandria, Maximus the Confessor, et al Catena on the Octateuch (15th C)

Reg.gr.Pio.II.52, John Chrysostom Index of Greek Manuscripts in the Library of Grottaferrata (1575)

Pinakes Entry, scribe: Lucas Felix


Reg.gr.Pio.II.53, Nicephorus Blemmydes Geographiae synopsis (16th C)

Ross.987, Die Grosse Cabala Alba (16th C)

In German



Vat.gr.233, Procli Diadochi In Platonis (1540)

See Biblissima, Pinakes Entry, scribe: Iohannes Honorius


Vat.lat.8593, Miguel Molinos Guia Espiritual
Incipit: (f.1r) Aqvien leyere.No ai cosa mas dificil en el mundo

Vat.lat.9763, Hieronymi Amati Libelli in quibus inscriptiones veteres et excerpta varia e libris de rebus antiquis Aegyptiis, Etruscis, Graecis, Latinis descripta sunt (c. 1829)

Vat.lat.10489, Quesiti aritmetici (1335)
Incipit: (f.1r) che gli rende e fece dongni .3.4. pero

See Jordanus #10274, in Italian


Vat.lat.10490, Giovanni de Pedrino Cronica di Forli, 1411-1464 (15th C)
Incipit: (f.4r) Compendio della cronica fatta da Giouanni de Pedrino dipentor da Forli

Vat.lat.10582, Henry Stevenson, Jr Schedae de musivis imaginibus christianis (19th C)
Incipit: (f.2r) Fonti generali

Vat.lat.10605, Libri introitus et exitus Datariae ab a 1554 ad a 1555 (16th C)
Incipit: M. D. Liiii Entrata del Datariato per tutto il mese di Marzo 1554. Da diuerse compositioni scudi d'oro in oro

Part of a seven volume set Vat.lat.10599-10605


Vat.lat.10613, Guidi Panciroli I. U. D. Nob. Regiensis Ac olim in Patavino Gymnasio Lectoris Celeberrimi Rerum Historicarum Regii Lepidi, Book VIII (18th C)
Incipit: (p.3) Prefatio. Guidi Panciroli ad cives suos Prefatio. Præclara multorum illustrium virorum

Vat.lat.11227, (1916)

Date take from f.IIr


Vat.lat.14080, Book of Hours (1391-1410)
Incipit: (f.3r) Laudate cum in firma-mento

Vat.lat.14663, Miguel Molinos Guia Espiritual
Incipit: (f.3r) A Qvien Leyere. No ai cosa mas dificil en el mundo