Vatican Manuscripts Added Week 9 of 2025

Continuing the pace of recent weeks, the Vatican added forty manuscripts to the online repositories this week. Additionally continuing the trends, Barb.lat, in the 2000-2300 range, contributed twenty-one volumes, with two more coming from an earlier section of the Barberini collection. Beyond that, work continues slowly on the Ott.lat, with seven digitized, and Capp.Sist.Diari with two more coming online.

The final fond represented this week is Comboniani, with eight manuscripts added to the ones digitized in past weeks. I have finally gotten a copy of the principal catalogue of the collection:

Biblioteca apostolica vaticana, Raineri, Osvaldo. (2000). Codices Comboniani Aethiopici. Bibliotheca Vaticana.

This means that the both this weeks and the volumes from past weeks have been properly identified, and I will be able to continue that going forward. As an interesting note, the catalogue includes the Ge'ez titles of all works, but also transliterations into Latin characters.

At the right is the first page of text, f.1r, from Ott.lat.1158.pt.B. This rather battered looking page is the incipit and beginning text of Giordano Ruffo's De Medicina Equorum. This is the oldest known work on horse medicine, composed in the court of Frederick II. While it is common to have illuminations of interlaced beasts or people in an initial letter, this sideways horse "C" is somewhat unique.

At the bottom is a bit of decorative band from p.15 of Comb.A.11, a 20th C Ethiopian Psalter in Ge'ez.

Comb.A.11_0017_pa_0015-border.jpg
Barb.lat.473, Bartholomaeus Anglicus De proprietatibus rerum (15th C)
Incipit: Cvm p[ro]pietates rer[um] seq[ua]nt[ur]

Catalogued as by Hrabanus Marus, Thorndike corrected to Angelicus


Barb.lat.493, Ioannis Genesii Quaye Rosarium seu de natura et conditionibus humanis secundum varias hominum consuetudines (14th C)
Incipit: [F]actus e[st] h[om]o i[n] a[n]i[m]am uiue[n]te[m]

Cover is a leaf from a MS of Aquinas' commentary on the Dionysian De divinis nominibus (H/T Pieter Beullens)


Barb.lat.2021, Octavii Torzini, M. Antonii Bonciarii, Hippolyto Aldobrandini Letters to and from Hippolito Aldobrandini (17th C)
Incipit: Ill[ustrissimo] D[omi]no D. Hippolyto Aldob[randino]

Barb.lat.2066, Urbano VIII POM Prinicipi sapientissimo, ob relicta in his gymnasiis adolescenti actate ingenii et vertutis praeclarissima... (17th C)
Incipit: (f.1r) Hinc liberali spargis opes manu, Siue altaria construis

Barb.lat.2087, Gaspar Tribrachus, Donatus, ps-Virgil, Virgil De Hercule Furente, Vita Vergilii, Works (15th C)
Incipit: (f.1r) Victor ab infernis tande remeaverat vmbris

See Biblissima,


Barb.lat.2088, Lamberto Vossio Hierothriambus (17th C)
Incipit: (f.Ir) Ill[ustrissimo] ac Reu[erentissimo] Domino Principi Francisco Barberino S.R.E. Cardinali S.D.N. Vrbani VIII Pont. Opt. Max. ex Fratre Nepoti. Cum spatium illud ætatis

Barb.lat.2096 (Upgraded to HQ), Julio Roscio Letters (16th C)
Incipit: Julius Roscius Aurelio vrso S. Do notis illis ad Perettam

Barb.lat.2099, Reyer Anslo Pietas (17th C)
Incipit: Eminentissimi Principis Francisci S.R.E. Card. Barberini Pietas. Cvm pridem Batauos, et dulcia limina Belgi

A poem in praise of Francesco Barberini in 123 hexameter lines


Barb.lat.2124, Hieronymi Aleandri Observationes humaniores (17th C)
Incipit: Illustrata et emendata vetus inscriptio. Mos dedicandi imagines

Barb.lat.2134, Letters from Emperor Ferdinand II and Eleanore to Pope Urban VIII and Francisco Barberino, 1633-1643 (17th C)
Incipit: Reuerendissime d[omi]no Accepimus

Barb.lat.2148 (Upgraded to HQ), Dictionarium historicum, politcum, mythologicum,sacrum et profanum, sive excerpta. Letters U-Z (16th C)
Incipit: de Vasallis. Vasalli no[n] ueniu[n]t appellatione Castri

Barb.lat.2155, Adventus Brevium (16th C)

Barb.lat.2156, Maphei Barberini Carmina quaedam commentario illustrata a Julio Caesare Capacio (17th C)
Incipit: Pax Allogrogica. Mentis uerendum no[n] acie minus

Barb.lat.2176, Petri Francisci Chifloti Letters (1652-1664)
Incipit: Admodium Reuerendo in Christo Patre. Pax Christi. Iam prius conceptam animo

Barb.lat.2178, Paganino Gaudenzio Epistles (17th C)

Autograph copy


Barb.lat.2179, Lukas Holstenius Epistolae fere omnes autographae (17th C)
Incipit: (f.2r) Ill[ustrissime] & Reuere[ntissime] Domine

Barb.lat.2191, Prouerbiorum, Book III (17th C)
Incipit: Prouerbiorum liber tertius. Nunc plerasque metaphoras persequemur, aut a partibus corporis

Barb.lat.2194, Urban VIII, Joanne Ciampolo Epistolae ad principes viros et alios anno pontific sui I, Part 2 (17th C)
Incipit: (f.225r) Dilectis filiis Archidiacono, & Canonicis Eccle-siæ Florentinæ

Starts on f.225


Barb.lat.2208, Urban VIII, Giulio Rospigliosi Epistolae ad Principes et alios anno Pontificatus tui XVII et XVIII (17th C)
Incipit: A. Archiep[iscop]o Breuirensi. Ei Sanctitas Sua assiduis officiis

Barb.lat.2238, Concessione dell'uso della Chiesa di S. Lucia delle botteghe oscure (17th C)
Incipit: (f.1r) In nomine domini amen. Præsenti publico instrumento cunc-tis ubique

Barb.lat.2248, (17th C)
Incipit: forumula habendi Synodum Diocesanum. Ill[ustrissimus] et R[everentissimus in xp[is]to Pater

Barb.lat.2249, Discursus factus circa puerum septem annorum, qui in hac alma Urbe Romae, conclusiones de omnibus scientiis proposuit defendendas (17th C)
Incipit: Discursus factus circa puerum Septem annorum qui in hac Alma Urbe Romæ conclusiones de omnib[us] scientiis p[ro]posuit defendendas. De mense May anno 1647

Barb.lat.2284, Hieronyme Seripandi Pro Urbe Neapolitana ad Carolum V Imperatorem (17th C)
Incipit: (f.1r) Eminentissimo, ac Reuerendiss[imo] D.D. Francisco Barberino S.R.E. Cardinali, ac Principi elementiss[imo] Felix Milensius. Legationem Seripandi Cardinalis pro Vrbe sua Neapolitana ad Carolum V.

Capp.Sist.Diari.148, Felice Antonio Sbarra Diario de Cantori della Cappella Pontifica (1731)
Incipit: (f.8r) Officiali della Cappella Pontificia del corrente anno 1731. Il Sig[nore] D. Anzano Bernini M[aest]ro di Cappella

Capp.Sist.Diari.232, Giuseppe Baini Diario della Cappella Pontificia (1816)
Incipit: (f.2r) Elenco dei sig[li] Cappellani Cantori della Cappella Pontificia viventi nell' anno 1816

Comb.A.4, Psalter, with Canticles (18th-19th C)

Comb.A.7, Psalter, with Canticles (17th-18th C)

Comb.A.10, Psalter, with Canticles (18th-19th C)

Comb.A.11, Psalter, with Canticles (19th-20th C)

Comb.A.14, Psalter, with Canticles (18th-19th C)

Comb.A.23, Psalter, with Canticles (18th-19th C)

Comb.B.6, Hymns for Lent (20th C)

Comb.B.19, Antiphonaria (20th C)

Ott.lat.1158.pt.B, Giordano Ruffo De Medicina Equorum
Incipit: Incipit marescalcia equor[um] sci[n]dum dominu[m] Iordanu[m] Ruffum de calabria

Ott.lat.1334, Miscellany, selected by Giovanni Angelo, Duke of Altemps. Book III (17th C)
Incipit: (f.3r) Arnobius. Diui Arnobii disputationu aduers[us] gentes libri octo. Liber primus

Index of authors on ff.2r-v


Ott.lat.1456, Consilia et allegationes
Incipit: Dum essem Auditor Rotæ Ciuitatis Florentiæ

Ott.lat.1469 (Upgraded to HQ), Ovid Consolatio ad Liviam, Epistulae ex Ponto, Tristia (1175-1200, 15th C)
Incipit: P. Ovuidii Nasonis liber primus de ponto incipit fæliciter. Ad Brutum amicu[m] suum. Naso thomitanæ ia[m] no[n] nouus incola terræ

See Biblissima, consists of two parts, ff.1-22, 41-49 are 15th C, ff.23-40 are 12th C, palimsest over a 10th C liturgical MS. Scribes of the 15th C part: Antonio Signorili and a student of Pomponio Leto


Ott.lat.1491, Priscian Institutiones grammaticae (12th C)
Incipit: (f.1v) Queritur cur o[mn]e studior[um] gen[us] sapientie dixit

See Biblissima,


Ott.lat.1493, Frontinus Stratagmata (1470)
Incipit: (f.1r) Stratagemata Frontini. Cvm ad instruendam rei militaris

See Biblissima, dated to November 27, 1470 in colophon on f.73r


Ott.lat.1526, Aristotle, Leonardo Bruni(tr), Ovid, Julius Pomponius Laetu, Cicero Ethics, In Fastis, Life of Ovid, de Oratore (15th C)
Incipit: Aristotelis stagyrite et[h]icor[um] liber primvs ad Nicomachvm. prohemivm

Ethics are in the translation of Leonardo Bruni, marginal commentary by Thomas Aquinas.