Vatican Manuscripts Added Week 12 of 2023

For this week, forty-six manuscripts were added to the online repository, all on Monday. In a flashback to the pattern of a year ago, the largest section of the weeks manuscripts came from Reg.lat, with twenty-two. After that Ott.lat and Vat.lat each contributed eight, Barb.lat six, and Vat.ar three. The rest was split among Vat.turc and Ross with two each and Capp.sist with a single manuscript.

To the right is f.6r from Ott.lat.249, a manuscript about astronomy, specifically the course and motion of the planets. The page centers on a calendar, not too dissimilar from the liturgical calendar one might find in a Psalter or Missal, with a large KL at the top, a listing of saints and other feasts in the center, and date and computus information on the left. Starting from the Saints and moving left the first 2 columns are for the Roman system of dating, with the part (Nones, Idea, and Kalendads) and the count. This count is counting down to the next part, so if the Nones is the 7th, and the Ides the 15th, the 8th of the month is written "8 until the Ides". Unusually the count part of this date is written in arabic numerals, possibly to save space.

Continuing out from the center, the next column, letters a-g with 'a' in red, is dominical letters, part of the data used for calculating Easter. However the other data needed, the golden number, is missing, so this column is rather useless. Finally the date is represented in arabic numerals, counting simply from 1-31. This is unusual to find in liturgical calendars, but makes more sense paired with the other date.

On the other side of the dates are 4 pairs of columns in alternating red and black ink with astronomical data. Some of the columns are easy to understand, such as the Ortus Solis (rising of the sun) and Occasus Solis (sunset) on the far right, which give those times at a specific latitude. I am less sure about the meaning of the other two columns

The border at bottom is from f.2r of Capp.sist.27, another of the monumental 16th C service books in that collection.

Capp.Sist.27_0007_fa_0002r-border.jpg
Barb.lat.594, Peter Lombard Magistri Sententiorum (14th C)
Incipit: Omnis doctrina est de reb[us] u[e]l de signis

Barb.lat.748, Distinctiones, T-Z (c. 1300)
Incipit: Incipiunt cap[itu]la inxix litt[er]a T

Barb.lat.753, Raffaele Maffei Stromatum, Book I (16th C)
Incipit: R. Volaterrani Stromatvm Liber []. Qvomodo abinitio optimam uiuendi

Barb.lat.755, Leonardi Cardinal de Rubeis de Ghifono Sermons in similitudines (14th C)
Incipit: q[uod] fe[er]at p[er]petuata su[m]

Barb.lat.774, Alousii Lippomani Catena on Psalm 17 (16th C)
Incipit: Interpretatio in Psalmum decimum septimum. Titulus decimi septimi psalmi. In finem seruo domini Dauidi quæ

Barb.lat.790, Quillelmi Mimaterensis Rationale divinorum officiorum (15th C)
Incipit: Quecu[m]q[ue] in eccl[es]iasticis rebus ac orname[n]tis

Capp.Sist.27, Antiphonal (c. 1510)
Incipit: In nomine domini. Incipit antiphona-rium secundu[m] consuetudine[m] romane curie. In primo sabbato de aduentu.

Arms of Della Rovere at the bottom, made for Julius II, but arms were used by Sixtus IV as well. Only covers Advent through Octave of Epiphany. See Cantus


Ott.lat.246, Bible: Revelation (glossed)
Incipit: (f.1r) Apocalipsis do-mini n[ost]ri ih[es]u chr[ist]i qua[m] dedit illi deus

See Iter liturgicum italicum, describes 12th C Beneventan endleaves from a Homilarium


Ott.lat.249, De cursu et motu Planetarum (c. 1439)

Ott.lat.263, Juvenal Satires (15th C)
Incipit: [S]emper ego auditor tantum, nunq[ue] ne reponam

See Biblissima,


Ott.lat.270, Pontifical (12th C)
Incipit: Incipit ordo ad clericvm. Faciendum. Oremus dilectis-simi fr[atri]s

Ott.lat.274, Bartholomaeus de Recanato Moralium dogma emendatum
Incipit: Ep[isto]la ad libru[m]. Gemme pulcritudinis thotius honestatis

Ott.lat.277, Hugh de Saint Victor De institutione noviciorum (1201-1250)
Incipit: Libellus hugonis canonici parisiensis sancti uictoris de insti-tutione nouiciorum. Qvia largiente domino de uana conu[er]satione hui[us]

Ott.lat.328, Symon de Cremona Adnotationes in Evangelia et Epistolas per Annum
Incipit: Incipiu[n] collat[i]o[n]es mo[r]tuor[um] editas

Ott.lat.329, Bible, Life of St. Benedict (1191-1200)
Incipit: Incipit p[ro]ph[et]o s[an]c[t]i iero[n]imi p[res]b[iter]i ad pau-linu[m]

See Iter liturgicum italicum includes calendar and capitulary at the end


Reg.lat.1403, Martial, Quintilianus, Statius, Lucan Epigrams, Institutio oratia, Silvae, De bello civili (12th C)
Incipit: (f.1r) Quintilianus L[ibro] X. institutionum orat[io]. Lucanus

See Biblissima, includes 15th C marginal notes


Reg.lat.1417, Praecatones nonnullae Permanice

Reg.lat.1540, Claudianus Carmina: In Rufinum, De bello Gildonico, In Eutropium, Fescennina de nuptiis Honorii Augusti, etc (13th C)
Incipit: Phebeo domit[us] phyton cu[m] decidit arcu

See Biblissima,


Reg.lat.1563, Virgil, Ovid Works (1175-1200)
Incipit: Pvblii Virgilii naso-nis Cir[cu]m Bvecolicvm invipi[t]

See Biblissima,


Reg.lat.2043 (Upgraded to HQ), Macrobius Saturnalia (10th-11th C)
Incipit: Macrobii Teodosii V. C. et ill. Conululorum primi diei Saturnaliorum

See Biblissima,


Reg.lat.2082 (Upgraded to HQ), Jordanus Ruffus De Medicinis Equorum
Incipit: Incipit liber demedicinise quorum quem Jordanus ruffus de ca[la]bria miles di-ligenti seudio [com]pilauit.

Reg.lat.2086, St. Augustine Works
Incipit: Flores b[ea]ti augustini ex li[bro]

Reg.lat.2087, Registro secondo delle Lettere scritte dall Illustrissimo da Reverentissimo Signore Cardinale Hippolito Aldobrandino Camerlengo de Sancta Chiesa (1623)

Reg.lat.2093, Gregory the Great, Isidore of Seville Regula Pastorale, Sentences
Incipit: De sanctissimo pape Gregorio

Reg.lat.2095, Bede, Origen De Tabernaculis, In numeros
Incipit: Et ille sup[er] ap[osto]los inlumine ignis apparuit

Reg.lat.2097, Enarrationes in Psalmos
Incipit: Prologus eiusdam sapientis in libro psalmor[um] non augustini qui opus consequens describit. Iste liber apud hebreos p[ro]pter

Reg.lat.2099 (Upgraded to HQ), Collection of inventories of various libraries (16th C)
Incipit: Volumen inscriptis et

Incipit: Di tante Imagini della

Reg.lat.2103 (Upgraded to HQ), Boethius De musica
Incipit: ex tibia. cet[er]iq[ue] suor[um] instrum[en]torum uocabul[is]

Reg.lat.2108, Gesta Pontificum

Reg.lat.2110, (c. 1443)
Incipit: In nomine domini amen. Anno a natiuitate seiusdem Millesima quadringentesimo quadragesimo quadrangesimo tercio. Indiction sexta pontificitus Sanctiissimi in chr[ist]o patris et dom[in]i n[ost]ri dom[in]i Eugenii

Reg.lat.2114, Cartulaire de l'archevêché de Tours (15th C)
Incipit: In nomine sancte et indiuidue trinitatis

See Biblissima,


Reg.lat.2116, Recueil d'actes concernant le chapitre Notre-Dame et le comté de Chartres (14th C)
Incipit: Composicio f[ac]ta inter d[omi]nos Comite[m] Car[notensem], Et decanu[m] & Capitulu[m] ecc[lesi]e Car[notensis]. Et p[ri]mo compo-sicio aduocator[um] ecc[lesi]e Carnotensis.

See Biblissima,


Reg.lat.2117, (16th C)
Incipit: In nomine sancte et individve Trinitatis Patris et filii et spiritu sancti amen. Vniuersi et singuli hoc presens publicu[m] transumpti


Reg.lat.2119, Extraits du Registre Pater de la chambre des comptes de Paris (16th C)

See JONAS,


Reg.lat.2120 (Upgraded to HQ)

See Biblissima,


Ross.818, William Durand Speculum Judiciale (15th C)
Incipit: [R]eue[re]ndo in chr[ist]o patri suo d[omi]ni otto-bono dei gr[ati]a

ff.2r-3r is table of contents


Ross.1077, Gilles Bellemère Lectura super Clementinis, Books 1-2 (1375-1400)
Incipit: Instrumento

Vat.ar.712, Quran (17th C)

With gloss in Turkish


Vat.ar.1381, Nuraddin Abu'l-Hasan Bahgat al-asrar wa-ma-din al-anwar (17th C)

Vat.ar.1408, Abdallah al-Ilahi Kasf al-Waridat li-talib al-kamalat (1851)

Dated Rabi I, 7, 1267 AH (Jan 10, 1851)


Vat.lat.9545, Fausti Byzantii, Angelo Mai Historia Regni Armeniae ex armeniaca, Ex Fausti Byzantii historia excerpta et de Fausto adnotationes (19th C)
Incipit: Historia di Fausto Bizanzio Libro terzo. Incominciamenti. Capo I.

Vat.lat.9569, Gospel of Matthew (Greek) (19th C)
Incipit: Ευαγγελιον κατα μαθθαιον.

See Biblissima, Pinakes Entry, printed


Vat.lat.10040, Liber in quo continentur catalogi autorum externorum qui sunt in bibliotheca maiore Collegii Societatis Iesu Herbipoli. Confectus et absolutus anno a partu Virginis (1696)
Incipit: (p.5) Notæ Præliminares In Catalogos maioris Bibliothecæ Collegii Societatis Jesu Herbipoli, In quibus conscripti sunt Librorum Auctores Externi Sive Qui non sunt è Societate IESU.

Vat.lat.10453, Boethius De musica (15th C)
Incipit: perceptio sensuum ita sponte ac naturaliter

Vat.lat.10455, Thesaurus Justinianeus seu Imperatorum Romanorum Numismata
Incipit: (f.3r) CN. Pompeives Mag.

Vat.lat.10456, Bardo of Lucca (attr) Vita of Anselm of Lucca
Incipit: Incipit uita Santi anselmi ep[iscop]i lucensis et confessoris. Deuotis quorundam p[re]cibus instanter

Vat.lat.10491, Imprese di diversi Accademici della Crusca (18th C)

See Ron B. Thomson and Menso Folkerts Boncompagni Manuscripts: Present Shelfmarks. URL


Vat.lat.10493, Letter by Angelo Maria Cardinal Quirini to Padre Bianchini in Vaticana, Rome (18th C)
Incipit: Ad Virum Clarissimum Samuelem Formejum Regiæ Scientiarum, ac Literarum Academia Borussica Secretarium Perpetuum epistola

See Ron B. Thomson and Menso Folkerts Boncompagni Manuscripts: Present Shelfmarks. URL


Vat.turc.236, Ragib Pasha Divan (18th C)

Vat.turc.333, Miscellany of Mysticism (19th C)